پیگیری مسیر خلافت توسط حضرت آدم علیه السلام در بهشت و پس از توبه

خلافت حضرت آدم (ع)

در بحث آدم علیه السلام دو ماجرا موازی هم وجود داره، دو ماجرا رو باید از هم تفکیک کرد. یکی بحث خلافت هست و موضوعات مربوط به خلافت. آدم علیه السلام خلیفه خداست، در راستای بحث خلیفه خدا، تعلیم اسماء، اسماء هؤُلاءِ ، انباء، انباء به دیگران، انباء به ملائکه، به جنیان، به انسانها، بر اساس اسماء هؤُلاءِ، بر اساس علم اسماء هؤُلاءِ ، یکی این مسیر هست.

جنّت و ارض محل استقرار حضرت آدم (ع)

مسیر بعدی محل استقرار آدم علیه السلام است، اولین محل استقرارش جنّت است و موضوعاتی که اینجا وجود داره. دومین محل استقرارش ارض هست و موضوعاتی که اونجا وجود داره. آدم علیه السلام در این محل های استقرار، اون برنامه رو دنبال میکنه، اون برنامه اول رو دنبال میکنه. هَمّ و غمش پیگیری اون برنامه اول هست. در محل استقرار اول که الجنه بود، در محل سکونت اول، آدم علیه السلام پیگیر اون برنامه اول هست، پیگیر برنامه خلافت هست. نوع پیگیریش، شکل پیگیریش به صورتی است که در محل استقرارش که الجنه است، ایراد وارد میکنه، خودش رو به مشقت می اندازه و این بهشت رو از دست میده. در آیات قرآن هم بحث از دست دادن این بهشت مطرح است، در کنار این بحث، بحث استغفار، بحث طلب غفران، طلب ترحم از جانب خدا، از طرف آدم علیه السلام مطرح است.

توبه حضرت آدم علیه السلام در مسیر خلافت است نه به دلیل بازگشت به بهشت

سوال، آیا این طلب غفران، آیا این طلب ترحم، یعنی برگرداندن اون موقعیت بهشت، به آدم؟ در سوره اعراف مطرح است که در آیه ۲۳ ، قَالَا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَ إِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَ تَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسرِين . این بزرگواران آدم و زوجش طلب غفران و ترحم میکنند از خداوند، میفرمایند اگر ما رو مورد ترحم قرار ندهی ما از خاسرین خواهیم شد. خدای متعال در آیه ۱۲۲ سوره طه میفرماید: اجْتَبَاهُ رَبُّه فَتَابَ عَلَيْه . خدای متعال آدم را اجتبا کرد. یا متناظر این اجتبا، در سوره بقره می فرماید که، فَتَلَقَّى‏ آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِماتٍ فَتابَ عَلَيْهِ ، این مطلب غفران و رحمت، منجر به چه شد؟ منجر به اجتبا، منجر به مجتبی شدن، منجر به القای کلمات، منجر به توبه‌ی خدا بر او. این تابَ عَلَيْهِ مهمه. این تابَ عَلَيْهِ، نتیجه‌اش این نبود که خدای متعال آدم را به بهشت برگردونه، چرا که در آیه ۱۲۳ سوره طه میفرماید، قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعَا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُو ، یا در آیه ۲۴ سوره اعراف می فرماید، قَالَ اهْبِطُواْ بَعْضُكمْ لِبَعْضٍ عَدُو ، و در آیات دیگر ماجرای آدم علیه السلام همین بحث هست، وَ لَكُمْ فِي الْأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَ مَتاعٌ‏ إِلى‏ حين ‏. خب بر اساس این طلب استغفار و ترحم و توبه‌ی خدا بر آدم علیه السلام، جنت به آدم برنگشت. پس معلوم میشه این توبه برای جنت نبود. این طلب استغفار برای جنت نبود. دوتا ماجرا است، یکی محل استقرار و دیگری موضوع و مسیر خلافت. این توبه در خصوص مسیر خلافت هست. خدای متعال می فرماید فَتابَ عَلَيْهِ. در این مسیر، در این ماجرا، خدای متعال مسیر آدم علیه السلام را در پیشرفت در این مسیر خلافت باز کرد و ادامه داد. همین مطلب رو ابراهیم و اسماعیل علیهما السلام بعد از ارتفاع دادن الْقَواعِدَ مِنَ الْبَيْتِ ، و موضوعات مهم در بحث حج میفرماید، أَرِنا مَناسِكَنا وَ تُبْ‏ عَلَيْنا . بله آدم علیه السلام در واقع از خدای متعال می خواد که من نسبت به این ماجرا، نسبت به در مسیر خلافت، ضعفی داشتم و اون ضعف را جبران کنیم و از خدای متعال می خواهد اون ضعف جبران بشه. اون ضعف عجله بود.