خطای حضرت آدم (ع) در جنّت و درخواست حضرت موسی (ع) مبنی بر رؤیت ربّ، در کلاس توحیدی بسیار بالا
تفاوت سطح توحیدی ملائکه و حضرت آدم علیه السلام
ببینید در ماجرای آدم علیه السلام، ملائکه موحد هستند؟ بله، آدم علیه السلام موحد هست؟ بله، فرقشون چیه؟ ارتفاع توحید. ارتفاع توحیدشون بر اساس چه چیزی به وجود آمده؟ قدم اول و پایه کار، علم اسماء است. ملائکه علم اسماء رو ندارند، آدم ع علم الاسماء را داره. ملائکه موحد هستند بدون علم اسماء، آدم علیه السلام موحد است با علم الاسماء. آدم علیه السلام موحد است با علم غیب آسمانها و زمین، علمی فراتر از محدوده آسمانها و زمین. این مطلب مهم است. آدم علیه السلام وقتی خلق میشه، در اثنای خلقت که با ولایت الله ممزوج میشه و با ولایت الله خلق میشه، خدای متعال در همان ابتدای راه، معرفت او را از محدوده آسمانها و زمین، میکَنه و فراتر میبره. او از محدوده آسمانها و زمین به لحاظ علم و معرفت خارج میشه و عالِم به اسماء میشه، از علوم غیب آسمانها و زمین. رفتار آدم علیه السلام رو باید ذیل این بحث، دنبال کرد. بله آدم علیه السلام با این موقعیت و با این مقامات در توحید و علوم توحید و معرفت توحید و ولایت، خلق شد و در عالم قرار گرفت. رفتارهای آدم علیه السلام را پس از این خلقت باید ذیل این بحث، ببینید، موحدی در کلاس توحیدی، فراتر از کلاس توحیدی ملائکه، فراتر از کلاس توحیدی همه ملائکه، دارای علم غیب آسمانها و زمین که ملائکه اصلاً به اون علم دسترسی ندارند.
موقعیت های والای حضرت آدم (ع) پس از خلقت
این فرد رو خدای متعال میآفرینه، اولین قدم، نبوت میکنه ملائکه رو، دومین قدم، مطیع او میشوند همه ملائکه، سجده میکنند به او، در قدمهای بعدی خدای متعال او را در جنتی قرار میده و به او میفرماید که اینجا بمون.
خطای حضرت آدم (ع) با وجود دارا بودنِ توحیدی در محدوده غیب آسمانها و زمین
او در آن جنت خطا میکنه، نه خطایی که در سطح خطای ملائکه باشه، نه در کلاس آسمانها و زمین، نه در کلاس توحیدی آسمانها و زمین، در کلاس جوشش ولایتی که در وجود او هست و توحیدی که در محدوده غیب آسمانها و زمین هست، رفتاری انجام میده، درخواستی داره، ورود به موضوعی داره که نباید داشته باشه، در اون مقام نباید داشته باشه.
تفاوت درخواست حضرت موسی (ع) با درخواست قومش، در رؤیت خداوند
همان رفتاری که موسی ع داره. موسی علیه السلام پس از سیر طولانی از توحید، در ارتفاعات مقامات توحید، در میقات، مطرح میکنه و درخواست داره رَبِّ أَرِني أَنْظُرْ إِلَيْك درخواستی داره و پاسخی دریافت میکنه که پاسخش هم پاسخ منفی هست. این درخواست، این رفتار موسی علیه السلام با درخواست و رفتار افرادی که در سطوح اول توحید هستند و مطرح میکنند که خدا رو باید دید، این دوتا فرق داره. درخواست موسی علیه السلام با درخواستی که قوم موسی ع دارند برای رویت خدا، فرق داره.
در خطای حضرت آدم (ع) جنّت از ایشان گرفته شد، نه محضریت خداوند
خدای متعال آدم علیه السلام را نهی کرده از کاری، آدم علیه السلام ورود کرد، برخورد خدای متعال گرفتن جنت هست، توجه کنید، جنت از او گرفته شد، جنتی که به چشم آدم ع نیامده بود، درگاه خدای متعال، محضریت خدای متعال از او گرفته نشد که، ارتقا پیدا کرد، هبوط کرد از جنت نه از محضر خدا، از جنت خارج شد نه از بارگاه خدای متعال که بلکه در مسیر الی الله، ارتقا پیدا کرد. بله این جنت که آدم علیه السلام ازش خارج شد اصلاً به نوعی میشه گفت که به چشم آدم علیه السلام نیامده بود. خداوند میفرماید ساکن بشوید در این جنتكُلا مِنْها رَغَداً حَيْثُ شِئْتُما . در روایت هست که ظاهراً سکونت آدم علیه السلام در این جنت چیزی حدود ۷ ساعت طول کشید. یعنی آدم علیه السلام اصلاً به موضوعات مختلفی که در این جنت بود و خدای متعال فرمود از هر چیزی که مایل هستید در این جنت، بهرهمند بشوید و بهرهمندیهای بسیار زیادی که در این جنت وجود داشت، آدم علیه السلام اصلاً به آنها نپرداخت، چرا؟ آدم ع نهی شده از درختی، نهی شد از مسیری، در مورد این نهی، کم کاری کرد، ظاهرش خطایی اتفاق افتاد، مخالف این نهی عمل کرد، ابلیس امر شد به موضوعی و خطا کرد و مقابل این ایستاد. ابلیس از محضر دور شد، هبوط کرد، آدم ع از جنت خارج شد، از جنتی که به چشمش نیامده بود و در محضر ارتفاع پیدا کرد و خدای متعال ابزار انتفاع گرفتن بیشتر در قرب الی الله و محضر خدای متعال رو برای او فراهم کرد و او رو بیشتر در محضر ارتفاع داد.
تفاوت درخواست حضرت موسی (ع) با درخواست قومش در رؤیت رب، به خاطر تفاوت در سطح توحیدی شان
برخورد خدای متعال در این دو صحنه، در ماجرای آدم علیه السلام و ابلیس لعنت الله علیه، دو برخورد متفاوت است، مثل برخوردی که خدای متعال در یک درخواست به ظاهر اشتباه، در ماجرای موسی علیه السلام و قوم موسی علیه السلام داره. موسی علیه السلام به ظاهر اشتباه درخواست میکنهرَبِّ أَرِني أَنْظُرْ إِلَيْك قوم موسی ع هم اشتباه میکنند، ما باید خدای تو رو ببینیم، خدای متعال دو شکل از برخورد رو داره، چرا؟ چون این دو درخواست در دو سطح از توحید است، در دو کلاس متفاوت است، یکی خطا، خطای نابخشودنی، یکی خطای خلاف توحید، یکی خطای مقابله با توحید است، درخواست ابلیس، درخواست قوم موسی ع که خطای مقابله با توحید است، یکی دیگه درخواست موسی علیه السلام، رفتار آدم علیه السلام، خطای مقابله با توحیدی نیست، اشتباه در کلاس مرتفع توحید است.
ابلیس خطا کرد از خداوند دور شد، آدم (ع) خطا کرد از بهشت خارج شد نه از محضریت خداوند
املایی نوشت موسی علیه السلام و آدم علیه السلام در ارتفاعات توحید که یک غلط درش بود، که ما نه اون املاء رو متوجه میشویم و نه اون سطح از توحید رو. ابلیس و قوم موسی ع قادر به نوشتن املا نشدند، مقابله کردند با توحید. در مسیر توحید، ابلیس مقابله کرد با توحید، آدم در مسیر توحید، خطایی نکرد، در از دست دادن بهشت خطا کرد، بهشت رو نمیخواست. خدای متعال فرمود اگر این کار را بکنی بهشت رو از دست میدهی، گفت باشه. به ابلیس گفته شد اگر این کار را نکنی از درگاه من دور میشوی، بگذار بشوم، این دوتا فرق است. ابلیس در توحید، در خدا خواهی ایراد داشت، آدم علیه السلام در توحید و خدا خواهی ایرادی نداشت، در جنت خواهی ایراد داشت. خدای متعال به آدم علیه السلام نفرمود که اگر تو این کار را بکنی، اگر این نهی که ما به شما گفتیم رو گوش نکنی از درگاه ما دور میشوی، مغضوب میشوی، جزء ضالین هستی، این مطلب نبود. تو اگر این نهی ما را توجه نکنی، این جنت را از دست میدهی. کسی که سراسر وجودش ولایت خدا هست، ولایت خدا در سرشت گِل او آمیخته شده، موحد خدا هست، موحد در تراز علم الاسماء هست، این جنت به چشمش نیامد. بله آدم علیه السلام رو باید در تراز توحید و کلاس توحید خودش مورد بحث قرار داد.