کافرین دافعی برای عذاب واقع ندارند ولی مومنین با دو ویژگی صبر جمیل و صلاة از صفت ذی المعارج بودن خداوند بهره برده و تنها به اندازه یک صلاة معراج در عذاب واقع درنگ دارند

وقوع عذاب مطرح شد در سوره معارج حتمی است

چند کلامی در مورد بحث سوره معارج. خداوند در سوره معارج ابتدا با بحث عذاب آغاز می کنه. یعنی آنچیز که در اون فضای پیش رو، آنچیز که در آن دوره پیش رو باید مد نظر قرار بگیره بحث عذاب هست. اینجا خیلی مهمه. آنچیز که پیشانی هست آنچیزی که چشم کاره، آنچیزی که در نگاه اول شما می بینید این بحث عذابِ. خوب از اینجا به بعد باید یه بحثی معلوم بشه، تکلیف آدمها چی میشه؟ اون عذاب حتما انجام میشه. یعنی اینجا خداوند بحث این رو دنبال نکرده که آیا اون عذاب می شود یا نمی شود؟ در همون آیه اول تکلیف رو یکسره کرده با یک صفتی که به اون عذاب داده. عذاب واقع. خداوند فرمود که اون عذاب حتما واقع میشه. تو دلش وقوع هست. نمی تونه واقع نشه. اون عذاب حتما واقع میشه. عذابی نیست که برداشته بشه. عذابی نیست که نباشه عذابی نیست که خداوند اون رو از برنامه عالم حذف بکنه. اون عذاب تو دلش وقوع هست. لذا حتما انجام میشه. تا اینجا در آیه اول تکلیفش معلوم هست.

عذاب واقع دفع شدنی است امّا نه برای کافران، آن ها در این عذاب دافع ندارند

از آیه دوم به بعد یه بحثی باید تکلیفش معلوم بشه. خوب این عذاب که واقع میشه تکلیف انسانها چی میشه؟ تکلیف موجودات عالم چی میشه؟ تکلیف چیه؟ لِّلْكَافِرِينَ، پس معلوم شد، یه بحث وجود داره. کافر و غیر کافر. کافر و غیر کافر. انسانها دو دسته شدند. کافر و غیر کافر. مقابل غیر کافر چی هست؟ اصطلاحا مؤمن. کافر و غیر کافر. لِّلْكَافِرِينَ لَيْسَ لَهُ دَافِع . تکلیف کافرین معلوم شد. برای کافرین هیچ راه فراری نیست. هیچ دفع کننده ای از اون عذاب نیست. هیچ چیزی اون عذاب رو از اونها دفع نمی کنه. پس یک مطلب، اون عذاب واقع میشه ولی دفع شدنی است برای برخی افراد. برخی افراد از اون عذاب دفع میشن. فاصله میگیرن. تو دفع شدن فاصله گرفتن هست. لَيْسَ لَهُ دَافِع، دافع برای کافرین. یعنی دافع برای انسان. دافع انسان که چه کنه؟ انسان رو دفع کنه. انسان رو دفع کنه از فضای عذاب. انسان رو دور کنه از فضای عذاب. برای کافرین دفعی نیست از اون عذاب. گروه بعدی چی میشن؟ غیر کافرین، مؤمنین. خوب مؤمنین کین؟ غیر کافرین کیا هستند، چه کسانی هستند؟ لِلْكَافِرِينَ لَيْسَ لَهُ دَافِع مِّنَ اللَّهِ ذِى الْمَعَارِج . خدایی که ذِى الْمَعَارِج هست. از این خدایی که ذِى الْمَعَارِج هست برای کافرین دافعی نیست. کافرین راه فرار از این عذاب رو ندارن از این عذاب دور نمی شن، فاصله نمی تونن بگیرن.

حضور خداوند با صفت ذی المعارج در عذاب واقع

ولی خدایی که در این عذاب حضور داره، بالا سر این عذاب حضور داره با یک صفتی حضور داره، اللَّهِ ذِى الْمَعَارِج . اگر بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم سوره رو مد نظر قرار ندیم خداوند در سوره معارج فقط با یک صفت معرفی شده خود همون ذِى الْمَعَارِج. خدای ذِى الْمَعَارِج بالاسر این ماجرا هست و ماجرا پیش میره.

ملائکه و الروح با بهره از صفت ذی المعارج خداوند عذاب واقع را دفع می کنند

انسانها دو دسته هستند یا کافر هستند یا کافر نیستند. موجودات دو دسته هستند یا کافر هستند یا کافر نیستند. کافران یه رفتارهایی دارن و یک سرانجامی در اون عذاب، در اون دوره. غیر کافرین یه رفتارهایی دارن و یک سرانجامی در اون عذاب، در اون دوره. از مهمترین غیر کافرین ملائکه و الروح هستند. ملائکه و الروح چه می کنن؟ عروج. چرا عروج؟ چون از اون فضا باید خارج بشن. در واقع برای ملائکه دافع هست از اون عذاب. در واقع ملائکه از صفت حاکم خداوندی بر اون فضا بهره مند میشن. باقی نمی تونن بهره مند بشن.کافرین نمی تونن بهره مند بشن. صفت حاکم خداوندی چی بود؟ ذِى الْمَعَارِج. ملائکه برای اینکه از ذِى الْمَعَارِج بودن خداوند بهره مند بشن عروج می کنن. چون می توانن از اون صفت بهره مند بشن عروج می کنن. چرا؟ چون کافر نیستند. چون کافر نبودند و نیستند.

صبر جمیل و نگاه دقیقی که منجر به قریب دانستن عذاب واقع شود، از ویژگی های مومنین در همین دنیا است

مؤمنین چه کار می کنن؟ مؤمنین از انسانها؟ از آیه 5 برخی از ویژگیهای مؤمنین در بعد از این مطرح هست. در داخل این بحث برخی از ویژگیهای کافرین هم مطرح هست. اولین ویژگی مؤمنین، فَاصْبرِ صَبرْا جَمِيلا . این یه ویژگی مهم هست. صبر کردن صبری جمیلی مربوط به این موضوعه. مربوط به این فضاست. ویژگی دوم نوع نگاه به لحاظ بعد و قرب به ماجرای عذاب واقع. إِنهَّمْ يَرَوْنَهُ بَعِيدًا ، این برای کافرین هست. وَ نَرَاهُ قَرِيبًا ، این یک نگاه خداوندی است برای مؤمنین. پس مؤمنین باید چه کنن؟ قدم اول فَاصْبرِ صَبرْا جَمِيلا ، ذیل بحث صَبرْا جَمِيلا نگاهی دقیق یا دقیقتر اینکه با یک نگاهی دقیق صَبرْا جَمِيلا. یعنی در واقع اینطور هست که با یک نگاه دقیق، نگاهشون باید دقیق باشه که به صبر جمیل منتهی بشه و الا نگاه دقیق نباشه به صبر جمیل منتهی نمی شه.نگاه دقیق چی هست؟ وَ نَرَاهُ قَرِيبًا .. اگر نگاه يَرَوْنَهُ بَعِيدًا . باشه، این نگاه نگاه کافرین هست.این نگاه نگاه دقیقی نیست. شما در نگاه به عذاب واقع به کافرین شباهت داری. باید مراقب باشید. ممکنه بفرمایید من کافر نیستم. عرض می کنیم باشه. شما در این نوع نگاه به این کافرین شباهت داری. با یک نگاه درست. علی رغم نگاه اینکه وَ نَرَاهُ قَرِيبًا . ، این نگاه رو باید درست فهمید. در فضای نگاه وَ نَرَاهُ قَرِيبًا ، شما باید صبر پیشه کنید صبری جمیل. این یه بحث از ویژگیهایی مؤمنین. این ویژگیها کجا مطرح شده؟ دوره انجام این ویژگیها و واجد بودن به این ویژگی که مطرح شد، این نوع نگاه و صبر براساس این نگاه در چه دوره ای مطرح هست؟ در چه فضایی مطرح هست؟ در دوران دنیا. همین دنیا. الان که زندگی می کنی. اینجا این نوع رفتار رو داشته باشید. آیا همین نگاه کافی است؟ آیا همین رفتار کافی است؟ بریم ببینیم اینطور هست. آیا در دنیا همین یک رفتار کافی است؟ بریم ببینیم اینطور هست؟ از اولین رفتار نگاه دقیق و صبری جمیل براساس این نگاه دقیق.

کافران با ویژگی ادبرَ و تولّی نسبت به عذاب واقع و بعید دانستن آن راه نجاتی از عذاب واقع نخواهند یافت

در آیات بعد خداوند وارد بحث ترسیمی از اون فضا میشه که در این عذاب واقع چه ماجراهایی اتفاق می افته؟ يَوْمَ تَكُونُ السَّمَاءُ كاَلمْهْلِ. وَ تَكُونُ الجْبَالُ كاَلْعِهْن . و بحثهای بعدی اینکه برای کافرین در اون فضا چه اتفاقات سختی در پیش هست؟ کافرین در اون فضا اتفاقات سختی رو دنبال می کنن، در پیش دارن. کافرین چه ویژگیهایی داشتند؟ برخی از ویژگیهاشون دوباره در همین فضای ترسیم مربوط به فضای عذاب واقع مطرح هست. تَدْعُواْ مَنْ أَدْبَرَ وَ تَوَلى . اون فضای سخت اون عذاب فرامی خوانه، کیا رو؟ کسی که أَدْبَرَ وَ تَوَلى. چه کسی أَدْبَرَ وَ تَوَلى است؟ کسی که يَرَوْنَهُ بَعِيدًا .. دقت می کنید. کسی که يَرَوْنَهُ بَعِيدًا بشه، أَدْبَرَ وَ تَوَلى. اینجا یعنی تولی عنه. وَ جَمَعَ فَأَوْعَى . و شروع کرد به جمع کردن و به دنیا پرداختن. چرا؟ اون فضا رو دور می دید. این نوع نگاه او رو به روی برگرداندن به پشت کردن و تولی منفی داشتن و به دنیا پرداختن کشوند. چرا؟ چون اون گرفتار این سه ویژگی از انسان شده بود. هلوع بودن و جزوع بودن و منوع بودن. إِنَّ الْانسَانَ خُلِقَ هَلُوعًا. إِذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعًا. وَ إِذَا مَسَّهُ الخْيرْ مَنُوعًا . این کافرین با این ویژگیهایی که در دنیا از خودشون داشتند درگیر این عذاب می شن و راه نجاتی از این عذاب ندارند. می خوان نجات پیدا کنن. ثمَّ يُنجِيه . دنبال این هستند که هر چیزی هر کسی رو جایگزین خودشون کنن و نجات پیدا کنن. کلاّ . ، هرگز اینطور نیست. نمی تونن نجات پیدا کنن. چرا؟ چون دارای این ویژگیها بودن. خوب پس کافرین با این ویژگیها در این عذاب گرفتار میشن.

دو ویژگی مومنین نسبت به عذاب واقع صبر جمیل و صلاتی که ویژگی های رفتاری زیادی را به همراه دارد می باشد

قبل از این بحث، بحث چه کسانی بود؟ مؤمنین. مؤمنین دارای یک ویژگی. مؤمنینی که براساس نگاه صحیح وَ نَرَاهُ قَرِيبًا . ، صبری جمیل پیشه کردن. آیا فقط رفتارشون همین بوده؟ نه. در ادامه بحث مربوط به گرفتار شدن کافرین در اون عذاب، یک بحث دیگر مطرح هست، إِلَّا الْمُصَلِّين . الا مصلین. مقدمه بحث مصلین چی بود؟ صبر.صبر جمیل. نگاه صحیح و صبر جمیل. بعد کدوم بحث هست؟ صلاة. اهل صلاة بودن. بعد در ادامه ویژگیهایی که اون مصلین دنبال کردند. ویژگیهایی که اون مصلین داشتن. الَّذِينَ هُمْ عَلىَ‏ صَلَاتهِمْ دَائمُون . این در آیه 23 کسانی که دائمون هستند، این دائمون بودن غیر از یصلون هست. یصلون انجام شده. محصول به دست اومده. فعل صلاة انجام شده. محصول به دست اومده، صلاةِ. حالا بحث عَلىَ‏ صَلَاتهِمْ دَائمُون هستند. یه ویژگی اینطور دارن. ویژگیهای دیگه دارن. وَ الَّذِينَ فىِ أَمْوَالهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ. لِّلسَّائلِ وَ الْمَحْرُوم . کافرین چطور بودن؟ وَ جَمَعَ فَأَوْعَى . مصلین چطور هستند؟ وَ الَّذِينَ فىِ أَمْوَالهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ. لِّلسَّائلِ وَ الْمَحْرُوم. وَ الَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ. وَ الَّذِينَ هُم مِّنْ عَذَابِ رَبهِّم مُّشْفِقُونَ. إِنَّ عَذَابَ رَبهِّمْ غَيرْ مَأْمُون . در فضای صلاة، بر مبنای نماز به گرد نماز با عمود نماز اینها آنقدر اون نگاه قریب بودن اون عذاب بر اون ها تأثیر داره که اونها مشفق هستند از اون عذاب. چراکه گمانشون این هست که هیچ پناهی هیچ ایمنی و مأمنی از اون عذاب وجود نداره. الا نماز. الا نماز و چیدن بسیاری از موضوعاتی که اینجا مطرح هست به گرد نماز. راهی بجز این وجود نداره. وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ. إِلَّا عَلىَ أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانهُمْ فَإِنهَّمْ غَيرْ مَلُومِينَ. فَمَنِ ابْتَغَى‏ وَرَاءَ ذَالِكَ فَأُوْلَئكَ هُمُ الْعَادُون. وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتهِمْ وَ عَهْدِهِمْ رَاعُونَ. وَ الَّذِينَ هُم بِشهَادَاتهِمْ قَائمُونَ. وَ الَّذِينَ هُمْ عَلىَ‏ صَلَاتهِمْ يحُافِظُون . پس مؤمنین تا اینجا دو ویژگی اصلی دارن در مقابل اون کافرینی که در عذاب واقع گرفتار میشن و دافعی براشون نیست، مؤمنینی وجود دارند که این مؤمنین از اون عذاب نجات پیدا می کنن.این مؤمنین گرفتار اون عذاب نیستن. چه ویژگی باید داشته باشن؟ دو ویژگی، صبر صبر جمیل، صلاة. صلاتی که پیوستش یکسری ویژگیهای رفتاری است. این دو ویژگی مؤمنین رو نجات خواهد داد. اون عنوان کلی رو ببینید، وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاة . وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاة برای کی؟ شما سؤال می پرسی ممکن برای دوره های مختلف باشه. یکی از اون دوره ها، دوره عذاب واقع هست. وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاة . شما میفرمایید که وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاة برای دوره عذاب واقع چگونه؟ وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ صبر جمیل و بالصلاة صلاتی با این ویژگیها. صلاتی با این پیوستهای رفتاری. چنانچه مؤمنینی در دنیا این دو ویژگی رفتاری رو داشته باشن. صبری درخور و صلاتی درخور. از عذاب واقع نجات پیدا میکنن. عروج میکنن.

توقف در عذاب واقع برای مومنینی که دارای صبر جمیل هستند به اندازه یک صلاة معراج است

نماز معراج آنهاست. صلاة معراج آنهاست. همه صلاتها؟ نه یه صلاة معراج آنهاست. وقتی صلاة معراجه یک صلاة معراج اونهاست. یعنی وسیله عروج آنهاست. نماز اونها میشه وسیله عروج اونهاست. از نمازشون از نماز در دوران دنیا استفاده می کنن اونجا اون نماز در دوران دنیا مثل یک وسیله ای است که اونها رو عروج میده. اگر دوران عذاب واقع پنجاه هزار سال هست، دوره حضور آنها در دوره عذاب واقع به اندازه یک صلاة معراج هست. به اندازه یک صلاة معراج در دوره عذاب واقع حضور دارن و عروج می کنن. پس نمازی که در سوره معارج مطرح هست نماز معراج هست و مؤمنین براساس این نماز معارج عروج میکنن. مؤمنینی که دارای صبر جمیل بودند