علاوه بر رفتار صحیح انفرادی در قبال نعمات باید اجتماع و خانواده را نیز به رفتار صحیح در قبال نعمات واداشت
برخی نعمات فردی است، برخی نعمات جمعی و کلی. بعضی از موضوعات فرداً به انسانها داده میشود و باید رفتار درست داشته باشند و برخی از نعمات به جمع و گروه و قوم و اینهاست و مختص اینهاست، هم ایتایش مختص قوم است، هم عدم دادن آن نعمت به قوم است. وقتی امام غایب هست برای قوم غایب است، به تبع برای تک تک افراد هم غایب میشود. بعضی جاها باید رفتار فردی درست داشت نسبت به نعمات، در قبال برخی نعمات هم رفتار جمعی درست داشت و جمع را توصیه کرد، اینجا یک مسئولیت نسبت به اعضای یک گروه، اعضای یک جمع، اعضای یک قوم، بر دوش یکدیگر قرار میگیرد. اگر گروهی هستند که افرادی در این گروه، اگر جمعی هستند، قومی هستند، که افرادی در این جمع رفتار درست ندارند، بی تفاوتی نسبت به رفتار آنها یک نعمت را از کل آن جمع مانع میشود، لذا اینجا مسئولیت اجتماعی به وجود میآید، مسئولیت در قبال دیگران به وجود میآید، کُلُّکُم راع وَ کُلُّکُم مَسئولٌ عن رَعیَّه. این را باید تمرین کرد، در گروه خانواده یک جمع است و باید تمرین کرد، اگر انسان نسبت به اعضای خانواده بیتوجهی بکند، نسبت به رفتار برخی از اعضای خانواده، یک نعمتی را ممکنه از خانواده دور بشود، چون بعضی نعمات مختص خانواده هستند، مختص جمع خانواده هستند. بعضی نعمات مختص یک جمع قرآنی هستند، بعضی نعمات مختص یک اجتماع مسلمین هستند، لذا انسان باید به این موضوع توجه داشته باشد و توصیه هم بکند افراد همگروه خودش را، هم اجتماع خودش را، نسبت به رفتار درست.