شناخت ویژگیهای قرآن و نحوه استفاده از این ویژگیها در فهم قرآن

شناخت قرآن باتوجه به توصیفات قرآنی و روایی

در بحث رفتار با قرآن و مواجه با قرآن یعنی در مسیر فهم با قرآن، فهم از قرآن، لازم هست که قرآن رو بشناسیم در جایگاهی که برای فهم قرآن مهم هست. ویژگی های قرآن رو از جهت فهم قرآن بشناسیم. خداوند قرآن رو در قرآن معرفی کرده. اهل بیت ع قرآن رو در کلام خودشون بارها و بارها توصیف کردن و معرفی کردن. اون توصیفات که مربوط به فهم قرآن هست رو پیدا کنیم. گمان می کنیم که احتمال داره این به فهم قرآن ارتباط داشته باشه، ما باید این رو بشناسیم. اگه قرآن رو می خوایم بشناسیم قرآن اینجوری هست. اگه قرآن رو می خوایم بفهمیم قرآن اینطوری هست و اینطور بودنش به فهم قرآن ربط داره.

بهره از ویژگی های قرآن در فهم و درک مفاهیم

کدامیک از ویژگیهای قرآن در فهم از قرآن موثر هستند و نوع ارتباطشان به فهم از قرآن چیست؟ آیا شفا بودن، یسیر شدن، عربی بودن تصریف و امثال آن در برداشت از قرآن تاثیر دارند؟ مثلا اینکه قرآن رو تصریف کردیم.این آیا به فهم قرآن ارتباط داره؟ آیا ربطی به فهم قرآن داره؟ اگه ربط داره چی هست؟ چه ربطی داره؟ پس در مسیر فهم قرآن یکی از کارهایی که باید انجام بدیم شناخت ویژگی های قرآن هست. معرفت به قرآن از جهت ویژگی های قرآن و جلوی تمام ویژگیهای قرآن، جلوی تمام آثار قرآن یک سؤال بگذاریم. آیا این ویژگی به فهم قرآن ارتباطی داره؟ اگر پاسخش مثبت بود، به دنبال پاسخش باشیم، اگر پاسخش مثبت بود اون موقع بریم ببینیم چه ربطی داره؟ بر اساس این سؤال این ویژگیها رو الویت بندی کنیم. مثلا بحث تصریف قرآن، مثلا بحث شفا بودن قرآن، وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقرآن ما هُوَ شِفاء.خوب این شفا بودن قرآن به فهم قرآن ارتباط داره؟ شفائی برای مؤمنین.آیا در مسیر فهم قرآن شفا بودن قرآن برای مؤمنین ارتباطی داره یا نه؟ باید در نظر گرفته بشه یا نه؟ مثلا، أَنْزَلْناهُ قرآناً عَرَبِيًّا. خوب آیا عربی بودن قرآن به فهم قرآن ارتباط داره؟ اگه ارتباط داره چه ارتباطی داره؟ یعنی ما اینجا با یک مجموعه ای از تحقیقات برای پاسخ به یک سؤال مواجه هستیم که ویژگیهای قرآن، ویژگیها و آثار متعدد قرآن در ارتباط مفهومی گرفتن با قرآن چه ارتباطی دارن؟ چه نقشی دارن؟ مثلا می فرماد، آیاتُ القرآن، پس قرآن دارای آیات هست. آیا آیات قرآن در فهم قرآن ارتباطی داره؟ معرفت به آیات قرآن ارتباطی داره در فهم قرآن؟ حالا به لحاظ واژه هم بحث قرآن رو در قرآن دنبال کرد هم بحث کتاب رو دنبال کرد هم بحثهای مرتبط دیگر رو. مثلا می فرماد که بسم الله الرحمن الرحیم، ص وَ الْقُرْءَانِ ذِى الذِّكْر . خوب یه معرفی از قرآن هست. من می خوام برم از قرآن یک برداشتی بکنم، آیا این معرفی از قرآن، این ویژگی از قرآن در فهم من از قرآن ارتباطی داره؟ مثلا یک ویژگی مطرح می کنن در مورد قرآن، حداقل چهار بار در سوره قمر به یک شکل در مورد قرآن اومده، وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْءَانَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِن مُّدَّكِر . چهار بار این ویژگی این نوع از ویژگی قرآن عینا در سوره قمر اومده و چهار بار هم همین سؤال رو پرسیده. خوب این یعنی چی؟ اینکه قرآن یسیر شده برای ذکر یعنی چی؟ در فهم ما از قرآن، یعنی چه اتفاقی برای قرآن افتاده؟ در فهم ما از قرآن چه دخالتی داره؟ آیا شما می تونی استناد کنی به اینکه این مطلب رو من از قرآن فهمیدم چون یسیر شده برای ذکر. بله ما از ویژگیهای قرآن و معرفت به قرآن دنبال این باشیم که ببینیم چگونه از این ویژگیها و صفات قرآن میشه بهره برد برای ارتباط گرفتن با قرآن؟ ارتباط بگیریم، ارتباط مفهومی و برداشت کنیم.

وحدت فهم ما از قرآن و ویژگیهای معرفی شده برای قرآن

اگر از این ویژگیها بهره بگیریم، ارتباط بگیریم و برداشت کنیم برداشت ما حاوی این ویژگی هاست. بین برداشت ما و آن چیز که در قرآن هست نباید دوئیت باشه. اگه دوتا باشن که پس ما قرآن رو نفهمیدیم. باید بین فهم ما و آنچه که در قرآن هست وحدت وجود داشته باشه. اگه وحدت وجود داشته باشه اون موقع معرفت شما که بر گرفته از قرآن هست همان معرفتی است که در قرآن هست. پس معرفت شما دارای همان ویژگیهایی است که قرآن داره. ایمان شما دارای همان ویژگیهایی است که قرآن داره. اگر قرآن حکیمانه هست و اگر معرفت شما دقیقا همان معارف قرآن باشه، یعنی برداشت شما همونی باشه که واقعا در قرآن هست، معارف شما هم حکیمانه هست. کلام شما که از معارف شما گرفته میشه حکیمانه هست. کلام شما قیّم هست. چرا؟ چون قرآن کتاب قیّم هست. کلام شما استوار هست. کلام شما کریمانه هست. کلام شما مجیدانه هست. کلام شما ذکر هست. اگر همان چیزی باشه که قرآن هست. کلام شما اعوجاج نداره. کلام شما اختلاف نداره. اگر همان چیزی باشه که قرآن هست. ما در مورد اهل بیت ع داریم، اینکه قرآن ناطق هستن. قرآن ناطق هستن یعنی چی؟ یعنی کلامشون، کلام خداست، کلام قرآنه. کلام اونها کلام قرآنه یعنی همون ویژگیهایی که برای کلام قرآن شما قائل هستی همون ویژگیها رو برای کلام اهل بیت ع می تونی قائل بشی. اعوجاج نداره، اختلاف نداره. البته کلامی که از اهل بیت ع رسیده باشه. شما تصور کنید در کنار امام ع هستی. امام ع کلامی می فرماد این کلام همون ویژگیهای کلام قرآن رو داره. شما می تونی بگی این کلام کریمانه هست، این کلام مجیدانه هست. این کلام حکیمانه هست. این کلام ذکر هست. این کلام اعوجاج نداره. این کلام اختلاف نداره. این نوع منش کلام امام ع این مثلا در بلند مدت، در دورانی در کنار امام ع باشید، می فرمایید کلام امام ع فصل شده هست. اگر قرآن ناطق هست. کلام امام ع فصل شده است. کلام امام ع تصریف شده هست. کلام امام ع مدبرانه هست. بله ما یک مسیری که در واقع برای فهم قرآن پیش میریم اینطور هست. اینکه انسان کلام قرآن رو فهم کنه، وقتی کلامش رو گفت، همان کلام قرآن باشه. دوتا نباشه. اگر همان کلام قرآن شد در اون وقت کلام شما دارای ویژگیهای کلام قرآن هست. البته کلام شما نه کلام شماست، دیگه کلام شما نیست کلام قرآن هست. شما می فرمایی که قرآن این را می گوید، حالا میگی. میگی آنچیزی که قرآن می گوید. ولی آنچیزی که شما می گویی و نظرتون این هست که این را قرآن می گوید باید دارای ویژگیهای کلام قرآن باشه. چون شما داری کلام قرآن رو میگی. جنس کلام شما باید جنس کلام قرآن باشه.

اهل بیت (ع) در همه حالات قرآن ناطق هستند

اگر در مقام بیان و تفسیر قرآن هستی. اهل بیت ع همیشه قرآن ناطق هستن. در تمام احوالات، تمام رفتارهاشون در تمام کلامهاشون قرآن ناطق هستن. حتی در زمان تقیه قرآن ناطق هستن. در تمام لحظات، در تمام احوالات قرآن ناطق هستن. کلامشون ویژگیهای قرآن رو داره، حکیمانه هست، مجیدانه هست، کریمانه هست، اعوجاج نداره، اختلاف نداره. اگر در زمان برگردن عقب دوباره همون رفتار رو انجام میدن. وقتی رفتاری انجام دادن هیچ رفتاری نیست که بهتر از اون باشه. وقتی حرفی کلامی گفتن، هیچ کلامی نیست که در اون زمان بهتر از اون کلام باشه. دوباره اگر زمان برگرده به عقب و اون شرایط ایجاد باشه، اون شرایط باشه، دوباره همون کلام رو خواهند گفت، همون رفتار رو خواهند کرد. امام حسین ع اگر از مکه حرکت کردن به سمت کربلا، دوباره اگر زمان برگرده به عقب، دوباره از مکه حرکت می کنن به سمت کربلا. همون کلام رو می گن، همون خطبه رو می خونن، همون حرفها رو می زنن. کلام قیم هست. کلام حکیمانه بوده. چرا؟ چون قرآن می گه. بله پس ما یک مسیری که پیش خواهیم رفت در مسیر فهم قرآن شناخت ویژگیهای قرآن و نحوه استفاده از این ویژگیها در فهم قرآن هست.