از معانی هبوط در قرآن با توجه به استعمال این واژه در مورد حجارة و جبال، خشوع و تصدّع قلب از سر خشیت خداوند در مواجهه با آیات قرآن است

برخی از قلوب در مواجهه با آیات خداوند، سخت تر از سنگ هستند

در آیات دیگری که در مورد معنای هبوط میشه بهش توجه کرد آیه ۷۴ سوره بقره هست، خدای متعال می‌فرماید که اعوذ بالله مِن الشیطان الرجیم، ثُمَّ قَسَتْ قُلُوبُكُم مِّن بَعْدِ ذَالِكَ فَهِىَ كاَلحِجَارَةِ أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً وَ إِنَّ مِنَ الحِجَارَةِ لَمَا يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ وَ إِنَّ مِنهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ وَ إِنَّ مِنهَا لَمَا يهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ مَا اللَّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُون مخاطبش شاید بنی اسرائیل هستند، یعنی در ادامه داستان بنی اسرائیل این بحث مطرح است ولی ظاهراً مخاطبش هم بنی اسرائیل هستند، هم همه مخاطبان قرآن، می‌فرماید که بعد از این آیات خدا که شما این آیات خدا را دیدید و متوجه این آیات خدا شدید، به جای اینکه قلوب شما اهل ذکر بشه، قَسَتْ قُلُوبُكُم قلب‌های شما سخت شد، كاَلحِجَارَةِ مثل سنگ هست، أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً بلکه در قساوت، از سنگ هم سخت‌تر. چرا که از سنگ گاهی نهرها و جریانهای آب بیرون می‌زنه، وَ إِنَّ مِنهَا لَمَا يَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ گاهی این سنگها شکافته می‌شوند و ازشون آب خارج میشه وَ إِنَّ مِنهَا لَمَا يهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ و گاهی هم این سنگها، سنگ هست ها، از خشیت خدا هبوط می‌کنند.

سه موضوع در مورد صخره سنگ در مواجهه با آیات خداوند

گاهی یک صخره سنگ است که سه موضوع در مورد این صخره سنگ مطرح است، این الحِجَارَةِ ، می‌فرماید که گاهی از این الحِجَارَةِ ، يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ این سنگ یک جوری میشه که محل آغاز و جوشش رودخانه میشه، نهر میشه، گاهی یک جوری میشه که خود سنگ می‌شکافه، شکافت می‌خوره و ازش آب بیرون می‌آید و گاهی هم اینطور میشه که هبوط می‌کنه از خشیت خدا. حالا مثلاً معنای هبوط رو بگیم به هم می‌ریزه، پودر میشه، خرد میشه از خشیت خدا، از آن حالت سنگ بودن در می‌آید. اون موقعی که ازش نهری بیرون می‌آید هنوز سنگ هست، اون موقعی که می‌شکافه، يَشَّقَّقُ اون موقعی که می‌شکافه و ازش آب خارج میشه هنوز سنگ هست، وَ إِنَّ مِنهَا لَمَا يهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ اینجا دیگه از سر خشیت خدا، این سنگ فرو می‌ریزه، خرد میشه، پودر میشه، گاهی اوقات این سنگ اینطور است. اینجا هبوط به معنای این نیست که جایش عوض می‌شود، از این محیط میره به یک محیط دیگه، توی این کوه بود از این کوه کنده میشه و به یک محیط دیگری میره، اتفاقی برای خود اون سنگ می‌افته. سه تا اتفاق برای این سنگ هست اینجا به ترتیب، یکی اینکه يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ ، یکییَشَّقَّقُ فَيَخْرُجُ مِنْهُ الْمَاءُ یکی هم بحثيهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ .

خداوند قلب انسان را، آنگاه که با آیات موجه می شود، به هبوط دعوت می کند، هبوطی از سَرِ خشیَت

شما قلبت چطور هست؟ می‌فرماید برخی‌ها آیات خدا را می‌بینند، به جای اینکه قلب‌شون هبوط کنه، قسی‌تر میشه، قساوت قلبش بیشتر میشه، سخت‌تر میشه. در آیه قبل، بحث آیات خدا مطرح است، رویت آیات خدا، مواجه شدن با آیات خدا، می‌فرماید وقتی با آیات خدا مواجه می‌شوید چرا قلبتون اینطوری هست؟ چرا قلبت سخت تر میشه؟ قَسَتْ قُلُوبُكُم چرا اینطور می‌شوی؟ قَسَتْ قُلُوبُكُم ، چرا اینجوری می‌شوی؟ فَهِىَ كاَلحِجَارَةِ قلب شما مثل سنگ هست، أَوْ أَشَدُّ قَسْوَةً بلکه در قساوت شدیدتر از الحِجَارَةِ است. چرا؟ چون الحِجَارَةِ گاهی منشأ این هست که ازش نهری بیرون بیاید، از ذیلش نهری بیرون بیاید. یک صخره‌ای هست، شما می‌بینید از زیر این صخره، یک جوی آبی بیرون می‌آید. یک موقعی شما می‌بینید که یک صخره سنگی هست، شکافته شده از دل صخره سنگ آب بیرون می‌آید، یا شکافته شده از درون این شکافت آبی عبور می‌کنه، یک شکافی داره، یک فضایی درست کرده، یک جوی مانندی در خودش ایجاد کرده، از دل این جوی درون این سنگ، آبی حرکت می‌کنه و بیرون می‌آید، یا اینطور هست که این سنگ برخی اوقات هبوط می‌کنه از سر خشیت خدا. قلب شما چطور است؟ اینجا داره ما رو دعوت می‌کنه به چی؟ حداقل قلب شما هم هبوط کنه از سر خشیت خدا، وقتی با آیات خدا مواجه هستی.

عصای موسی (علیه السلام)، به عنوان یک آیه، انفجاری در قلب سنگ ایجاد می کند

این سنگ، برخی از این الحِجَارَةِ ها، وقتی با آیات خدا مواجه می‌شوند، یک تغییری می‌کنند، با عصای موسی ع مواجه شد، موسی ع عصا رو زد به سنگ، يَتَفَجَّرُ مِنْهُ الْأَنْهَارُ اون صخره سنگ با عصای موسی ع مواجه شد، ازش یک چیزی بیرون آمد، شکافته شد، ازش چشمه جوشید، ازش آب بیرون آمد

هبوط جبال، آنگاه که با آیات قرآن مواجه می شوند، به معنای خشوع و تَصَدّع آنها از سَرِ خشیت خداوند است

و گاهی هم صخره سنگها و بزرگتر از صخره سنگها، مجموعه‌ای از صخره سنگها، با عنوان جبال، با آیات خدا مواجه می‌شوند، هبوط می‌کنند از سر خشیت خدا. آیه دیگرش کجا هست؟ اگر این قران را بر کوه نازل کنیم چی میشه؟ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ خشوع می‌کنه و متصدع میشه از سر خشیت خدا. این بحث رو داشته باشید، خشوع می‌کنه و متصدع میشه از سر خشیت خدا، این موضوع را در آیه 74 در مورد الحِجَارَةِ چی مطرح است؟ يهْبِطُ مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ هبوط می‌کنه از سر خشیت خدا. ببینید از این آیه، این استفاده میشه که این معنای هبوط، معنای جابجایی اون شیء از یک موقعیتی به یک موقعیت دیگر نیست، از یک مکانی به مکان دیگر نیست، یک اتفاقی درون اون شیء می‌افته در قبال خدای متعال، باید این اتفاق بیفته، همونطور که در دنبال نزول قرآن بر کوه، اگر این اتفاق بیفته، بر جبل اگر این نزول انجام بشه خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ .