لایه های سه گانه اهداف سفر اربعین و طرح بحث اربعین به عنوان یکی از قطعه های اصلی نظام مهدویت

سطح اول اهداف سفر اربعین بهره مندی عمومی افراد است که دست آوردهای زیادی نیز دارد

نکته‌ای در مورد سفرهای اربعین. برنامه مسافرت‌های اربعین در حالت خوبش در سه سطح دسته‌بندی می‌شود، دسته اول دسته عمومی است که عموم افرادی که به مسافرت اربعین تشریف می برند بهره‌مند می‌شوند مثل کسانی که به لب ساحل دریا تشریف می‌برند و از آن فضا بهره‌مند می‌شوند، یک حداقل بهره‌مندی در این سطح وجود دارد و یک حداکثری و خوب هم هست و استفاده‌های خوبی هم هست و باید هم باشد و افراد باید این موضوع را در زندگیشان قرار بدهند که این بهره‌مندی را داشته باشند، این لطف خداست که این فضا تسهیل شده و به این سهولت افراد در هر درجه‌ای از معرفت و تقوا و اخلاق که باشند می‌توانند به این محیط برسند، می‌توانند به این لب ساحل اقیانوس بزرگ کربلا برسند و بهره‌مند بشوند و اینجا دستاوردهای زیادی هم برای این افراد در این سطح وجود دارد، دستاوردهای معرفتی، دستاوردهای حس و حالی، اخلاقی، اتفاقات زیبا، نشانه ها، موضوعاتی از این دست، اینجا زیاد وجود دارد و همه هم تجربه این موضوع را دارند.

سطح دوم اهداف سفر اربعین ورود افراد به کلاس رشد و بهره از عمق ماجرای اربعین است

سطح دوم از فضایی که نسبت به مسافرت‌های زیارتی مثل اربعین و به خصوص اربعین وجود دارد، توجه به یک سری موضوعات عمیق در یک کلاس رشد است. فضایی مثل اربعین گام‌های رشد باشد، پلکان‌های رشد باشد. یعنی طرف بداند که در این سفر اربعین به دنبال چه چیزی باید باشد، و در سفر اربعین قبلی چه چیزی را دریافت کرد و جایش کجاست، در سفر اربعین ۸ سال قبلش چه چیزی را دریافت کرد و جایش کجاست و الان از آن جا دارد چه دستاوردی به دست می‌آورد؟ اینجا هم فضای خودش را دارد و عمق خودش را دارد مثل کسانی هستند که تشریف می‌برند دریا، نه فقط به لحاظ اینکه از ساحل دریا که بسیار زیباست، که بسیاری در آن بهره‌مندی هست، بهره ببرند بلکه به جستجوی یک موضوعی، یک دستاوردی از عمق این اقیانوس هستند که به آن موضوع هم نیاز دارند، نه از سر اتفاق و کنکاشهای کنجکاوانه. خب اینجا هم فضای خودش را دارد و انسان باید توفیق داشته باشد که اینجا برود، البته خب به سهولت نیست اینجا، اینجا یک توجه می‌خواهد، هدایت می‌خواهد، اذن می‌خواهد، خب این هم یک لایه.

سطح سوم از اهداف سفر اربعین سوق دادن افراد توسط متولیان فرهنگی به سمت اهداف خاص است

لایه سومی که وجود دارد و باید داشته باشد یک سری اهداف کلان است. دو لایه اول کلان هست ولی به شکل فردی، افراد بهره‌مند می‌شوند. در لایه سوم باید یک سری اهداف کلان دنبال بشود، مثلاً باید فضایی مثل اربعین سوق پیدا کند به سمت یک سری اهداف خاص. به عنوان مثال سوق پیدا کند به یک سری معرفت‌های خاص مهدویت، همه رو سوق بدهند به آن طرف. ببینید شما آمدید لب ساحل، همه دارید در ساحل بهره‌مند می‌شوید، برخی هاتون می‌خواهید عمیق هم بشوید، کلاس رشد دارید، باشد، ولی همه شما باید به یک موضوعی توجه کنید، لذا سفرهای اینجوری، فضاهای اینجوری، نیاز به متولی‌های مدبر و متفکر دارد. به خصوص اربعین این فضا را الان نیاز دارد. اربعین مثل یک اجماعی است که دارد انجام می‌شود، حالا این اجماع باید آن فضای جمعی‌شان تربیت بشود. در این ساحل بزرگ کربلا افراد که می‌ روند فردی تربیت می‌شوند، یک سری اتفاقات جمعی هم می‌افتد، مثل معاشرت‌های جمعی و موضوعات این دستی این‌ها سطح پایین است، باید یک سری اهداف جمعی، سوق پیدا کردن به یک سری خواسته‌های بزرگ جمعی در اربعین شکل بگیرد و افراد به آن طرف سوق داده بشوند. ۲۰ میلیون نفر به اربعین تشریف می آورند، باید ۱۵ میلیون نفر یک شعار را دریافت کرده باشند و با آن شعار برگردند، به یک شعار توجه کرده باشند. در بحث اربعین پس حداقل این سه لایه از فضا وجود دارد، سه لایه از فضا هم فضای فرهنگی و معرفتی است. بله خب در اربعین موضوعات لجستگی و سخت افزاری و پشتیبانی و این‌ها هم وجود دارد مثل انواع موکبهایی که برپا می‌شود برای خدمات دادن به زائرین و انواع امکانات مختلف دیگری که فراهم می‌شود، آنها جای خود ولی خب در سطوح فرهنگی و معرفتی باید به این توجه کنیم. افرادی که به سمت اربعین می‌روند، در لایه 1 اگر باشند، اثر می گیرند و هستند، آن کسی که در این مسیر قدم می‌زند در لایه 1 هست و اثر می‌گیرد، هر کدام به فراخور خودشان و ظرفشان اثر می‌گیرند، اثرهای مختلف می‌گیرند، اثر اخلاقی، رفتاری، کرداری، فکری، معرفتی، تاثیر می‌گیرند و برای مدتی این اثر را همراه خودشان دارند. آنهایی که در لایه دو هستند اثر می‌گیرند، اثرهای عمیق‌تر می‌گیرند، اثرهای فردی یا جمع‌های کوچک عمیق‌تری را دریافت می‌کنند. مسئله این است که در لایه سوم ما نیاز متولی داریم، نباید رها بشود، اربعین نباید رها بشود. مسئولین آن‌هایی که دستشان به جایی می‌رسد و احساس می‌کنند اینجا می‌توانند نقش ایفا کنند، منظورمون فقط مسئولین حکومتی نیست که آنها هم مدنظر هستند، آنهایی که می‌توانند تولید فکر داشته باشند در این عرصه، نباید این لایه رو رها کنند، و الا عمده اربعین در لایه ۱ باقی می‌ماند و سال‌های سال هم به لطف خدای متعال پیش خواهد رفت و تاثیرات مثبت خودش را هم دارد، عرض کردیم نفی تاثیرات نیست، ولی خب موضوعی که شما می‌توانید یک استفاده 100 واحدی ازش داشته باشید، داری استفاده 10 واحدی ازش می‌کنی.

مهدویت از اصلی ترین اهداف سطح سوم سفرهای اربعین است

یکی از اصلی‌ترین موضوعات در لایه سوم بحث مهدویت است، جدا شدن اربعین از مهدویت، اربعین را در سطوح 1 باقی نگه می‌دارد. مهدویت نباید در اربعین کمرنگ بشود که هیچ بلکه باید افزوده بشود. مهدویت موضوع مورد اختلاف در شیعه نیست، مهدویت موضوع مورد اختلاف در زائران اربعینی نیست، پس نباید کمرنگ بشود بلکه باید متولیان فرهنگی، صاحب نظران، اربعین را در سطح سوم گره بزنند به مهدویت، و گره عمیق بزنند، نه یک تعارف، نه اینکه در یک سفر زیارتی تشریف آوردید، برای ظهور مولا دعا کنید، انگار رفتی مسجد محلتون نماز مغرب و عشا خواندی، می‌گویند حالا نمازم که تمام شده یک دعایی بخوانیم برای ظهور مولا. نه، این در پازل مهدویت قرار دارد. شما اینجا میایی که نقشی بازی کنی در پازل مهدویت، میایی که نقشی بازی کنید، میایی که یک نقشی بگیری و این باید جا بیفتد، باید اربعین از حالت منفرد بودن خارج بشود، در این لایه سوم که صحبت می‌کنیم.

اربعین نیز مثل حجّ در لایه اول و دوم فردی است ولی در لایه سوم و ذیل موضوع مهدویت در یک نظام قرار می گیرد

اربعین در لایه اول منفرد است، سالی یک بار در یک مقطعی یک فضایی هست حال و هوای خوب، زیارت امام حسین ولی باید برویم بالا، لایه سوم چی؟ در حالت لایه اول، اربعین یک فضای منفرد غیرنظام‌دار، تکرار شونده در سال، در سال‌های مختلف برای این که انسان بتواند برود و یک بهره‌ای ببرد، در مهدویت، اربعین در یک نظام قرار می‌گیرد، جایش معلوم است، چرا اربعین؟ بعدش چیه؟ قبلش چیه؟ نسبتش با مخلوقات چی هست؟ نسبتش با جامعه بشری چی هست؟ موضوعات را وقتی از آن پازلش، از نظامش خارج کنی، آن نخ تسبیح گم می‌شود، می‌شود یک دُرّی که تنهاست، می‌گیری کف دستت این دُر را نگاه می‌کنی و لذت می‌بری، ارزشمند هم هست. این اتفاق فقط برای اربعین نیست ها، این برای حج هم هست، حج هم اگر پازلش خارج بشود که شده، تا حدود زیادی شده، آن تاثیرات لایه سومی را ندارد.