بررسی چهار آیه رشد که در سوره مبارکه جنّ مطرح شده است

هدایت به رشد به وسیله قرآن

در سوره جن چهار بار بحث رشد مطرح است، از زوایای مختلف بحث بهش پرداخته شده. این چهار قسمت رو با هم یک مروری بکنیم. در اوایل سوره می‌فرماید که فَقَالُواْ إِنَّا سمَِعْنَا قُرْءَانًا عجََبًا، يهَْدِى إِلىَ الرُّشْد هدایت به رشد توسط قرآن. پس موضوع اولی که برای الرُّشْد مطرح است، هدایت به رشد است به وسیله قرآن.

رشد در محضر رسول خدا (ص)

موضوع بعدی در آیه دهم مطرح است وَ أَنَّا لَا نَدْرِى أَ شَرٌّ أُرِيدَ بِمَن فىِ الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا چه موضوعی اینجا مطرح است؟ اینکه با بعثت رسول خدا، فضای آسمان پر شده است از حراست‌های شدید و شهب، دیگر نمی‌شود به سوی آسمان نفوذ کرد، دیگر نمی‌شود با نفوذ در آسمان، راه رشد را پیدا کرد. لذا خدای متعال با بعثت رسول الله مسیر آسمان‌ها را بست، دارای حراست شدید کرد و همه را متوجه این محضر مبارک کرد، محضر مبارک رسول خدا، با بعثت رسول خدا همه متوجه این محضر بشوند که رشد اینجاست و خدای متعال اراده رشد کرده است، اراده مسیر رشد کرده است، تنها در محضر رسول خدا.

باید تسلیم بود و آغاز راه رشد را به درستی پیدا کرد

آیه بعدی آیه چهاردهم است می‌فرماید که وَ أَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَ مِنَّا الْقَاسِطُونَ فَمَنْ أَسْلَمَ فَأُوْلَئكَ تحَرَّوْاْ رَشَدًا ، بحثی با عنوان فَأُوْلَئكَ تحَرَّوْاْ رَشَدًا ، کسانی که سر خط رشد را پیدا می‌کنند. چه کسانی هستند؟ کسانی که تسلیم بشوند، کسانی که از تلاش کردن غلط برای نفوذ به آسمان دست بردارند و به محضر رسول خدا بیایند و به دنبال هدایت‌های از قرآن باشند، ایمان بیاورند به هدایت‌های قرآن و تسلیم بشوند، سر خط رشد را پیدا بکنند، مقابل این‌ها الْقَاسِطُونَ هستند، یعنی جزء الْقَاسِطُونَ نباشند. بعد از اینکه به محضر رسول خدا آمدند، بعد از اینکه قر آن را شنیدند و هدایت را دریافت کردند و ایمان آوردند، تسلیم باشند، جزء الْمُسْلِمُونَ باشند نه جزءالْقَاسِطُونَ . این بحثالْمُسْلِمُونَ والْقَاسِطُونَ ، جایش اینجاست، یعنی یک کسانی در معرض این خطر هستند که بعد از درک محضر رسول خدا، بعد از ایمان به رسول خدا، بعد از ایمان به کتاب خدا، الْقَاسِطُونَ باشند، این‌ها در معرض این خطر هستند. کسانی که جزءالْقَاسِطُونَ باشند، راه رو گم کرده‌اند، راه رو کج رفته‌اند، راه رشد رو پیدا نکردند. ممکنه گمان کنند راه الرشد می‌روند ولی اینطور نیست، راهشون کج شده به سوی جهنم، وَ أَمَّا الْقَاسِطُونَ فَكاَنُواْ لِجَهَنَّمَ حَطَبًا ، راهشون کج شده به سوی جهنم. باید سر خط رشد رو پیدا کرد، این مطلب سوم است در مورد رشد. نقطه آغاز درست الرشد را پیدا کرد.

فضای رشد کاملاً توحیدی است و در محضر قرآن رسول الله و المرتضی، تنها در ید خداست

بله، و آیه چهارمی که در مورد رشد مطرح است آیه ۲۱ سوره جن است می‌فرماید قُلْ إِنى لَا أَمْلِكُ لَكمْ ضَرًّا وَ لَا رَشَدًا به رسول الله صلوات الله علیه می‌فرماید که به مخاطبان بگو که من هیچ ملکیتی ندارم برای شما از جهت ضرّ، از جهت ضرر رساندن، ضرر دیدن شما یا از جهت رشد شما. محضر، محضر خداست، در این فضای محضر رسول خدا، قرآن و المرتضی، محضر، محضر خداست. همه چیز در ید خداست. رشد در ید خداست. اینجا توحید محض است، نه من که رسول خدا هستم اختیاری دارم، نه کتاب خدا و نه المرتضی. محضر، محضر توحید محض خداست. ما، یعنی رسول خدا، کتاب خدا و المرتضی، شریکی برای خدا نیستیم، اختیاردار نیستیم، موضوعی به استقلالِ از خدا، در ید ما نیست بلکه همه این موضوعات در تملک خداست. مِلک، مِلک خداست، مالکیت برای خداست.

یافتن الطریقه در مسیر رشد

وقتی این چهار آیه رو یک جمع‌بندی اجمالی داشته باشیم، چهار بحث رشد که در سوره جن مطرح است، می‌شود این، که خدای متعال اراده کرده که رشد، تنها در محضر رسول خدا باشد، مسیرهای دیگر رشد، مسیرهای دیگر به ظاهر برای رشد بسته باشد، سلوک‌های دیگر برای الرشد بسته باشد، سخت باشد، دارای حراستهای شدید باشد. دوم، در محضر رسول خدا، هدایت به سوی رشد از کتاب خدا دریافت بشود. سوم، بعد از این دو مرحله، تسلیم بودن، سر خط رشد را یافتن مهم هست و باید شما بتوانید طریقه درست را پیدا کنید. به محضر رسول خدا می‌آیید، راه رشد فقط اینجاست، بقیه راه‌ها بسته است. از کتاب خدا هدایت رو دریافت می‌کنید، وقتی به محضر رسول خدا می‌آیید، ممکنه طریقه‌های مختلفی پیش رو باشد، در آیه 11 می‌فرماید وَ أَنَّا مِنَّا الصَّالِحُونَ وَ مِنَّا دُونَ ذَالِكَ كُنَّا طَرَائقَ قِدَدًا ، طریقه‌های مختلفی ممکنه پیش روی طرف قرار بگیرد، آیا همه طریقه‌ها درست است؟ نه، باید با دریافت هدایت از قرآن در محضر رسول خدا به سوی تسلیم بودن و مسلم بودن کشیده بشوید، سر خط رشد را پیدا کنید، فَأُوْلَئكَ تحَرَّوْاْ رَشَدًا ، اگر اینطور شدید شما الطریقه را یافته‌اید، طریقه درست، بین اون طَرَائقَ ، طریقه درست را یافته‌اید و بر این طریقه استقامت کن. این الطریقه‌ای که پیدا می‌شود سر خط رشد است، مسیر درست رشد است، این افراد می‌شوند فَأُوْلَئكَ تحَرَّوْاْ رَشَدًا ، اینها راه رشد رو آغاز می‌کنند، این‌ها با تسلیمی که می‌شوند در محضر رسول خدا، بعد از ورود در محضر رسول خدا، بعد از هدایت گرفتن از کتاب خدا، تسلیم می‌شوند به الطریقه‌ای که در محضر رسول خدا مطرح است برای الرشد و در جمع‌بندی، خدای متعال این فضای سه ضلعی الرشد رو که ترسیم کرده، فضای سه لایه الرشد رو که ترسیم فرموده، در آیات ۱۸ به بعد و در آیه ۲۱ این فضا رو کاملاً توحیدی ترسیم می‌کند از زبان رسول خدا، این فضا رو کاملاً توحیدی ترسیم می‌کند که همه این فضا، همه موضوع الرشد در ید خداست. رسول خدا تصمیم نگرفت که اینطور بشود، قرآن نمی‌تواند خودش هدایت کند و المرتضی یا اون صاحب الطریقه الرشد خودش مالک نیست، همه این مِلک دست خداست، همه این فضا مملو از توحید است.