ویژگی های مفهوم (قرآن) و بررسی شهر رمضان به عنوان ظرف نزول در میان ظرف های قرآن
بررسی مفاهیمِ مربوط به ( قرآن)
بسم الله الرحمن الرحیم، توکلت علی الله مباحثی پیرامون قرآن با بررسی آیاتی که مفاهیم مربوط به قرآن در آن ذکر شده. ما در این مباحث دنبال چی هستیم؟ در واقع دنبال ویژگیهای قرآن هستیم و درون این ویژگیها به دنبال موضوعاتی هستیم که برای ارتباط با قرآن و برداشت از قرآن مؤثر هست. پس در گام اول بصورت کلی، ویژگیهای کلی و مربوط به قرآن رو برداشت می کنیم. در گام دوم از درون اون ویژگیها و صفات مربوط به قرآن اون صفاتی که در برداشت از قرآن و ارتباط گرفتن با قرآن مؤثر هست تا جای ممکن احصا می کنیم.
کلید واژه های دست یابی به مفهوم ( قرآن )
برای این کار چند واژه رو باید در قرآن دنبال کرد. 1- خود واژه قرآن هست. دوم واژه کتاب. سوم واژه مصحف. چهارم واژه فرقان. پنجم واژه تذکره و ذکر. و واژه های دیگری مثل واژه الهدی و احتمالا واژه های دیگر.
( قرآن ) در ظرف شهر رمضان نازل شده است
خوب در گام اول واژه قرآن رو دنبال می کنیم. در حدود 66 آیه واژه قرآن آمده. به ترتیب مصحف اولین آیه، آیه 185 سوره بقره هست. در این آیه خداوند می فرماد که، اعوذ بالله من الشیطان الرجیم، شهَرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ هُدًى لِّلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ . خوب چند ویژگی مربوط به قرآن اینجا مطرح هست. 1- اینکه قرآن نازل شده. نازل شده در ظرفی، اون ظرف شهر رمضان هست. پس القرآن در ظرفی نازل شده. ظرف شهر رمضان. در ادامه آیه و آیات بعد خداوند ویژگیهایی از شهر رمصان مطرح می فرماد که احتمالا بین اون ویژگیها و دستور العملهای مربوط به شهر رمضان و نزول قرآن در شهر رمضان ارتباط هست که سر جای خودش باید بررسی بشه. در این بخش از کار فعلا به این بسنده می کنیم که قرآن در شهر رمضان نازل شده. این یه ویژگی از قرآن. این رو یک جایی یادداشت می کنیم. قرآن در شهر رمضان نازل شده. آیا در آیات دیگر از نزول قرآن در ظرفی صحبت شده؟ اگر صحبت شده ارتباطش با این آیه چی هست؟ یا نه صحبت نشده فقط همینجا صحبت شده. پس اینجا در گام اول حداقل اینکه اولین چیزی که برای ما مطرح شد این هست که قرآن در یک ظرفی نازل شده. اون ظرف ممکن ظرف زمان باشه، شهر رمضان ولی خوب از ظرف صحبت هست و اون ظرف هم مهم هست. چون ابتدا اون ظرف رو معرفی می کنه. شهَرُ رَمَضَانَ الَّذِى أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ . اون ظرف خیلی مهمه. از ویژگیهای اون ظرف این رو مطرح می کنه که قرآن در آن ظرف زمان نازل شده. ما چون تحقیق مون الان بحث قرآن هست، مطرح می کنیم که پس قرآن در شهر رمضان نازل شده یعنی از این طرف وارد میشیم. از ویژگی های قرآن این هست که نازل شده ای است در شهر رمضان.
هدایت و بینات بودن برای مردم دو ویژگی ذکر شده برای ( قرآن) است
خوب این قرآنی که در شهر رمضان نازل شده دارای چه ویژگیهایی هست؟ خداوند دو دسته ویژگی در این آیه از قرآن معرفی می کنه. هُدًى لِّلنَّاسِ، هدایتی برای مردم. چه چیزی؟ قرآن. وَ بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ. قرآن در این آیه دو ویژگی داره. 1- هدایت 2- بینات بودن. پس قرآن در این آیه دارای دو ویژگی است. هدایتی برای ناس،
منظور از نکره بودن دو ویژگی قرآن چیست؟
خوب در این آیه دو صفت دو حال برای قرآن مطرح هست، هدایت و بینات، که هر دو بشکل نکره اومدن. از نکره بودنش چی برداشت میشه؟ این یک موضوعی است که باید پاسخ داده بشه.
یک وجه از قرآن بیّنه هاست، بیّنه هایی از هدایت و بیّنه هایی از فرقان
در هر صورت دو صفت مطرح است. هدایت و بینات. دو توصیف مطرح هست. هدایت و بینات. هدایت برای ناس، بیناتی از الهدی و بینات از الفرقان. خوب در واقع اینجا قرآن یک وجه از قرآن بینات هست. بینه ها. بینه هایی از چه چیزی؟ بینه هایی از الهدی و بینه هایی از الفرقان. بله پس در این آیه نکاتی هست در مورد بحث قرآن. 1- اینکه قرآن در شهر رمضان نازل شده. ظرف نزول قرآن شهر رمضان هست. بله اینکه قرآن در شهر رمضان نازل شده. آیا در قرآن ظرفهای دیگری برای قرآن مطرح هست؟ در آیات قرآن که بررسی می کنیم برای قرآن و کتاب ظرفهای دیگری هم هست. در آیه 185 سوره بقره یک ظرف نزول برای قرآن مطرح هست که البته اون ظرف نزول بسیار مهم هست و خداوند برای اون ظرف نزول آدابی رو معرفی می کنه. یعنی انسانها نه تنها باید با قرآن برخورد و رفتار داشته باشن بلکه در قبال ظرف نزول قرآن باید آدابی رو مراعات کنن. در آیه 185 سوره بقره خداوند یک ظرف رو معرفی میکنه به اسم شهر رمضان، بعد مظروف رو معرفی میکنه، الَّذِى أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْءَان. در اون قرآن نازل شده. ویژگیهایی از مظروف رو معرفی میکنه ویژگیهایی از قرآن و در ادامه آدابی رو نسبت به ظرف معرفی میکنه مطرح میکنه. خوب پس شهر رمضان ظرف نزول قرآن هست. قرآن در ظرف شهر رمضان نازل شده. آیا ظرفهای دیگری برای قرآن مطرح هست؟ بله وقتی واژه قرآن و کتاب رو جستجو کنیم، ظرفهای دیگری هم برای قرآن و کتاب مطرح هست. از جمله آیه چهارم سوره زخرف که می فرماد، وَ إِنَّهُ فىِ أُمِّ الْكِتَابِ لَدَيْنَا لَعَلىٌّ حَكِيم . چه چیزی؟ در آیه سوم مطرح هست، قُرْءَان عَرَبِي. که قرآن عربی تبیینی از هو هست. یا تبیینی از کتاب مبین هست یا تبیینی از حم. این در مجموع این برداشت میشه که پس قرآن عربی یعنی یا حم که به شکل قرآن عربی هست یا کتاب مبین که به شکل قرآن عربی هست در کتاب مبین هست.
رقِّ منشور ، یک ظرف مطرح شده برای کتاب مسطور است
در آیات ابتدایی سوره طور مطرح هست که، وَ الطُّورِ وَ كِتَابٍ مَّسْطُورٍ فىِ رَقٍ مَّنشُورٍ وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ از روال آیات برمی آید که آیه سوم که مطرح هست فىِ رَقٍّ مَّنشُورٍ، به کتاب مستور برمی گرده. چون آیات الان قسم هست. وَ الطُّورِ، وَ كِتَابٍ مَّسْطُورٍ، در آیه چهارم می فرماد، وَ الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ، وَ السَّقْفِ الْمَرْفُوعِ، وَ الْبَحْرِ المْسْجُور ، آیه سوم توضیحی برای آیه دوم هست فىِ رَقٍّ مَّنشُورٍ. پس کتاب مستور در رق منشور، فىِ رَقٍّ مَنشُورٍ ، یک ظرف برای کتاب مطرح هست.
کتاب مکنون، یک ظرف مطرح شده برای قرآن کریم است
در آیه 77 و 78 سوره واقعه مطرح هست، إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ كَرِيمٌ، فىِ كِتَابٍ مَّكْنُونٍ . پس کتاب مکنون یک ظرف هست برای قرآن کریم.
لوح محفوظ، یک ظرف مطرح شده برای قرآن مجید است
در ایه 21 و 22 سوره بروج مطرح هست که بَلْ هُوَ قُرْءَانٌ مجَّيدٌ، فىِ لَوْحٍ محَّفُوظِ . قرآن مجید در ظرف لوح محفوظ هست.
صحف مطهّره، یک ظرف برای کتب قیمه است
در آیات ابتدایی سوره بینه مطرح هست که، لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِنْ أَهْلِ الْكِتَابِ وَ الْمُشْرِكِينَ مُنفَكِّينَ حَتىَ تَأْتِيهَمُ الْبَيِّنَة، رَسُولٌ مِّنَ اللَّهِ يَتْلُواْ صحُفًا مُّطَهَّرَةً، فِيهَا كُتُبٌ قَيِّمَة . کتب قیمه در صحف مطهره هست. پس صحف مطهره ظرف کتب قیمه هست. پس اینجا برای کتب قیمه ظرف مطرح هست.
ظرف های مربوط به (قرآن)
میشه دو دسته کرد بحث رو. ظرفهای قرآن، ظرفهای کتاب. ظرفهای قرآن، ظرف قرآن در ظرف لوح محفوظ قرآن مجید هست. در ظرف کتاب مکنون قرآن کریم هست. در ظرف ام الکتاب قرآن عربی هست. در ظرف شهر رمضان القرآن هست.
ثبت تعداد شهور در زمان خلقت آسمان و زمین در کتاب خداوند
یه نکته، یکی از ظرفهای قرآن شهر رمضان هست. أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْءَانُ. انزل فی شهر رمضان القرآن. در آیه دیگری در سوره توبه آیه 36 خداوند می فرماد، إِنَّ عِدَّةَ الشهُّورِ عِندَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شهَرًا . تعداد شهور در نزد خداوند، تعدد شهور در نزد خداوند 12 تا شهر هست، فىِ كِتَابِ اللَّهِ، در کتاب خدا. يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض ، در زمان، دوره ای که آسمانها و زمین خلق شد. در زمانی که خداوند آسمانها و زمین رو خلق کرد. فىِ كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض . در این آیه شهور در کتاب الله. اونجا مطرح هست القرآن فی شهر رمضان،خوب شهور که یکی از شهور، شهر رمضان هست تعدادشون در کتاب الله مطرح بوده. در واقع باید اینطور مطرح بشه، وجود داشته. کی؟ چه زمانی؟ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض ، دوره ای که آسمانها و زمین خلق شدن.
لوح محفوظ، کتاب مکنون، ام الکتاب و شهر رمضان، ظرفهایی برای قرآن هستند
بله پس یکسری ظروف، ظرفها برای قرآن مطرح هست. یکسری ظرفها برای کتاب. بخشی از موضوعات مربوط به ظروف قرآن مواردی بود که عرض شد. بله پس بخشی از ظرفهای قرآن این موارد هست. لوح محفوظ ظرف قرآن مجید. کتاب مکنون ظرف قرآن کریم. ام الکتاب لدینا ظرف قرآن عربی. شهر رمضان ظرف نزول القرآن. القرآن، کدوم القرآن؟ کدوم قرآن؟ قرآنی که هُدًى لِّلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِّنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ . قرآن دارای این دو ویژگی. قرآن هدایت برای ناس و بینات از هدی و فرقان، مظروف ظرف شهر رمضان هست. شهر رمضان ظرف نزول این قرآن هست.
تنها شهر رمضان، به صراحت ظرف نزول قرآن معرفی شده است
نکته دیگر برای قرآن در آیه 185 سوره بقره نه نتها فقط ظرف مطرح شده بلکه ظرف نزول مطرح شده. مثلا ببینید در مورد قرآن مجید می فرماد که، بَلْ هُوَ قُرْءَانٌ مجَّيدٌ، فىِ لَوْحٍ محَّفُوظِ . قرآن مجید در لوح محفوظ هست. بحث نزول اینجا مطرح نیست. یا در بحث قرآن کریم بحث نزول مطرح نیست. إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ كَرِيمٌ، فىِ كِتَابٍ مَّكْنُونٍ . ظرف نزول قرآن در ظاهر و به صراحت تنها در آیه 185 سوره بقره مطرح هست. ظرفی که قرآن در اون نازل بشه. باقی ظرفها صحبت از وجود قرآن در ظرفی است. مثلا قرآن مجید در لوح محفوظ هست. ظرف یک فعل از قرآن در شهر رمضان. ظرف یک اتفاق در مورد قرآن در شهر رمضان هست. نمی فرماد که شهر رمضان الذی فیه القرآن. شهری که در آن قرآن هست. نه شهری که در آن قرآن نازل شد. شهر رمضان شهر قرآن نیست. شهر نزول قرآن هست. یه اتفاق مهم در مورد قرآن که نزول قرآن هست در شهر رمضان اتفاق افتاد. اینجا ظرف بودن شهر رمضان برای قرآن با اون ظرف بودن لوح محفوظ برای قرآن مجید فرق داره. اینجا شما داری قرآن مجید فی لوح محفوظ، در لوح محفوظ هست. نه به این معنا که در لوح محفوظ نازل می شود. در لوح محفوظ تبیین میشود یا موضوع دیگری. ما یکسری افعال داریم در مورد قرآن. یکسری فعلها داریم نسبت به قرآن که اون فعلها رو باید بررسی کنیم، بعد ببینیم وقتی اونجا مثلا می فرماد فی لوح محفوظ، منظورشون اون افعال نیست. مثل مثلا نزول. مثل مثلا تبیین. شهر رمضان ظرف فعلی در مورد قرآن هست. فعل نزول. پس نزول قرآن در شهر رمضان اتفاق می افته. قرآنی که در شهر رمضان نازل میشود دو ویژگی دارد، هدایت برای ناس، بینات از الهدی و الفرقان.