تسبیح به معنای خداجویی انتها نخواهد داشت

معارف توحیدی بر گرد محور تسبیح می چرخند

تسبیح به مثابه یک محور حرکت در مسیر توحید الی الله است. مفاهیم توحیدی، معارف توحیدی، بر حول تسبیح شکل می‌گیرند، تسبیح خدا. از آغاز، تسبیح خدا است. تا انتها، تسبیح خدا است. سایر مفاهیم بلند و ارتفاع دهنده در توحید بر اساس تسبیح خداست که ایجاد می‌شوند، شکل می‌گیرند. حمد خدا، توحید در الهیت، تعظیم و تکبیر خدای متعال، همه این‌ها محصولات تسبیح هستند. اگر این حرکت صحیح الی الله نباشد، آن مفاهیم به وجود نمی‌آیند، به دست نمی‌آید، محصول نمی‌شوند. اگر این نگاه درست و معرفت درست تسبیح نباشد و این نوع از حرکت الی الله نباشد، حمدی نخواهد بود. یک معنا از تسبیح یعنی هر نوع حرکتی، الی الله، کوچک‌ترین حرکت، الی الله، حرکت به سوی خدا، حرکت دور شدن از غیر الله و به سوی الله. اگر این حرکت بود و محقق شد، سایر مفاهیم الی الله اتفاق می‌افتد، حمد اتفاقی می‌افتد و سایر مفاهیم توحیدی. لذا در دل مفهوم تسبیح، همه مفاهیم بزرگ و بلند توحید خدا و سلوک توحید الی الله وجود دارد. در واقع تسبیح، شیرازه این مفاهیم است، اساس و بنیان این مفاهیم است، از نقطه آغاز است و همیشه است. اگر شما معرفت پیدا کنید و می‌خواهید معرفت پیدا کنید به اینکه خدا بزرگ است، خدا عظیم است، به عظمت خدای متعال معرفت پیدا کنید، باید به دنبال تسبیح باشید. آغاز و انجام این کار، تسبیح خداست.

تسبیح به معنای خداجویی حد ندارد چرا که خداوند نامحدود است

باید خداجو باشی تا به عظمت خدا برسی، کسی که خداجو نیست، چگونه به عظمت خدای متعال پی ببرد؟ خداجویی در تراز خداست. یک موقعی شما می‌گویید ما می‌خواهیم جوینده یک موضوعی باشیم، یک موضوع غیر خدایی، چون آن موضوعات حد دارند، این جویندگی شما هم یک حدی دارد. شما وقتی خداجو هستید، خداجویی شما در تراز خداست، خدا حد ندارد، پس این جویندگی شما حد ندارد. خدا نهایت ندارد، پس این جویندگی شما نهایت ندارد. به هرچی که برسید، به قطره‌ای از اقیانوس نرسیدید، پس این جویندگی شما حد ندارد. بر اساس تسبیح، وقتی در دنیا هستید، به جستجوی خدا هستید، چون خدا مقدس است، خدا عظیم است، خدا اعلاست. دنیا برای شما به مرور کنار می‌رود و شما در جستجوی خدا هستید برای وصل به خدا، این می‌شود تسبیح در دنیا. همین را که ادامه می‌دهید، در جنات هم این ماجرا است، تسبیح خدا. وقتی به جنات می‌رسید، مثل اهل معرفتی هستید که در دنیا به آن معرفت رسیدند و دوباره در جنت به همان معرفت می‌رسند. در دنیا به این معرفت رسیده‌اند که خدایا همه عظمت این دنیا و غیر تو، در قبال تو چیزی نیست، به چشم نمی‌آید، لذا جستجوی خدا می‌کنند. این افراد وقتی از دنیا می‌روند و در مراحل بعدی و در دوران آخر، در دوران پایانی، خدای متعال به این افراد، فضای بزرگی عطا می‌کند، عنوانش را می‌گذارد جنت، ولی فضای بسیار بزرگی است، با عظمت، پر از توفیقات بسیار زیاد، آنجا باز همین معرفت برای این افراد است. خدایا همه این عظمت، همه این مُلکی که عطا کردی، همه این جنتی که عطا کردی، باز در مقابل تو چیزی نیست، ما در جستجوی تو هستیم. تسبیح همیشه ادامه‌دار است، یعنی چه؟ یعنی مسیر وصال، مسیر جویش خدای متعال، نهایت ندارد، راه خدا پایان ندارد.