پیگیری بحث رشد توسط اصحاب کهف و حضرت موسی (ع)، در شرایطی که دارای ایمان بالا و هدایت بودند، نشانگر جایگاه عظیم مفهوم رشد است

اصحاب کهف، در حالیکه کافر به طاغوت، مومن به الله و هدایت شده بودند، به دنبال رشد بودند

رشد رو باید دقیق معنا کنیم، قرآنی معنا کنیم. در بحث رشد، گاهی ما معنایی به معنای صعود کردن، پیشرفت کردن، موضوعاتی از این دست در ذهن‌مون هست، هرگونه پرداختن به موضوعات دینی که ما رو در سلوک الی الله پیش ببره، اینها رو به معنای رشد میگریم، لزوماً رشد، این، نیست. ببینید در ماجرای اصحاب کهف، اصحاب کهف چه کسانی هستند؟ اهل ایمان به خدا، اهل کفر به طاغوت هستند، کفرشون هم عملی است، إِذِ اعْتزَلْتُمُوهُمْ اعتزال می‌کنند از طاغوت، اهل کتاب الله هستند به صورت خیلی زیاد، اهل هدایت هستند، در چندین مرحله خدای متعال هدایت آنها را اضافه هم میکنه، هدایت‌شون مدام در حال زیاد شدن هم هست، وَ زِدْنَاهُمْ هُدًى خدای متعال هدایت آنها را حتی اضافه هم میکنه، پیوسته داره هدایت‌شون اضافه میشه، اهل قیام هستند، اهل رها کردن اله‌های غیر از الله هستند، پا گذاشتند در لا اله، الهی نیست الا الله، اومدند در این فضا، اینجا از ابلیس و شیطان دور شدند. خدای متعال راه باز کرد برای آنها بعد از چه دوره‌ای؟ توجه کنید این رو، ببینید، بعد از کفر آنها به طاغوت و بعد از ایمان آنها به الله، بعد از داشتن این دو موضوع، خدای متعال برای آنها راه باز کرد، حالا که اینطور هستید، حالا که شما کافر به طاغوت هستید و مومن به الله هستید و در این مسیری که شما کافر به طاغوت هستید و بودید و مومن به الله بودید و هستید، خدای متعال شما را هدایت کرد و هدایت‌های‌تان را اضافه کرد و شُدید مُهْتَدِ هدایت شده، کسی که خدا او را هدایت کرده و او هدایت را دریافت کرده و در وجودش قرار داده و نگه داشته و خدای متعال این افراد رو، این مردان خدایی رو که این ویژگی‌ها درشون محقق شد، کافر به طاغوت شدند، کافر به کسانی شدند که آن کسان، حرف‌هایی داشتند در مورد خدا، موضوعی داشتند در مورد خدا که خدای متعال می‌فرماید، اون موضوع رو اینطور می‌فرماید لَّقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا اینها کافر به این افراد شدند، مومن به الله شدند، در این مسیر، هدایت شدند، این هدایت را پذیرفتند،مُهْتَدِ شدند. خدای متعال یک راه برای اینها باز کرد فرمود حالا که اینطور هستید، فَأْوُاْ إِلىَ الْكَهْف پس مأوا بگیرید بسوی کهف، پس بروید به سمت کهف، يَنشُرْ لَكمْ رَبُّكُم مِّن رَّحْمَتِه خدای متعال، رب شما از رحمتش برای شما نشر بده، وَ يُهَيئ لَكمُ مِّنْ أَمْرِكمُ مِّرْفَقًا ببینید خدای متعال مِرفقی برای شما باز کنه، مهیا کنه، که معادل این مرفق، در اوایل داستان سوره کهف، در دعای خودشون مطرح هست که، آنچه که خدای متعال می‌فرماید که خودشان خواستند، درخواست داشتند و آنچه که توی رسول الله صلوات الله علیه تا الان از این موضوع می‌دانستی، من می‌خواهم این رو ببرم بالاتر، می‌خواهم یک چیزهای دیگه بگویم که نمی‌دونستی، تو چی می‌دونستی؟ چی حساب می‌کردی؟ اینکه آنها این رو خواستند و این رو خواستند، درست است. آنها چی خواستند؟ رَبَّنَا ءَاتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحْمَةً وَ هَيئّ‏ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا در آیه دهم این مطرح است، می‌فرماید حالا بگذار من برای تو توضیح بدهم نحَّْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُم بِالْحَقّ‏ِ این قسمت آیه ۱۰ رو، وقتی خدای متعال دوباره قصه می‌کند برای رسول الله صلوات الله علیه، اینطور می‌فرماید يَنشُرْ لَكمْ رَبُّكُم مِّن رَّحْمَتِهِ وَ يُهَيئ لَكمُ مِّنْ أَمْرِكمُ مِّرْفَقًا پس اینها آمدند به سوی کهف، مأوای کهف، که چه اتفاقی بیفته؟ 1- نشر رحمت 2- رشد یا مرفق. ببینید رشد رو می‌خواهی معنا کنیم از جاهای مهمش اینجاست، اینجا ببینید. نه کسی که دیروز نماز نمی‌خواند، یا کاهل نماز بود، امروز یک ذره بهتر نماز می‌خواند، پس رشد کرده، این اصطلاح فارسی است که ما می‌گوییم، امروز مقیدتر شده، امروز دینی‌تر شده، امروز هدایت شده، امروز ایمانش بیشتر شده، امروز کفرش به طاغوت مسجل شده، امروز در کفر به طاغوت عملی‌تر شده، میره میره جلو جلو جلو تا یک جایی که خدای متعال موقعیت رشد برایش فراهم بکنه، هَيّئ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا موقعیت رشد را برای ما فراهم کن، چه کسانی این را می‌گویند؟ کسانی که کفر به طاغوت داشتند، اعتزال کردند، هدایت شدند، بسیار هدایت دریافت کردند، ایمان به الله داشتند و این مسیر را پیش آمدند، حالا که دارند می‌رسند به فضای پیش رو، در فضای پیش رو خدای متعال راه بسوی کهف رو برای آنها باز میکنه می‌فرماید بیایید در کهف، اینجا فضای رشد براتون مهیا میشه. بله خدای متعال اینجا بین الرشد و مرفق و فضای رفق ارتباط ایجاد میکنه، سه گام اطاعت، معیت و رفاقت رو به یاد بیاوریم، این رشد که مطرح هست، رشد در این موقعیت است، مفهوم در این موقعیت است.

حضرت موسی (ع) در پی رشد به دنبال حضرت خضر (ع) به راه افتاد

در همین سوره کهف، خدای متعال از داستان دیگری صحبت میکنه، از کس دیگری صحبت میکنه که اون فرد، فرد بسیار بزرگی است، موسی علیه السلام. بله در همین سوره کهف، ماجرای موسی علیه السلام مطرح است. در ماجرای موسی علیه السلام که هر زمانی از زندگی موسی علیه السلام باشه، این مواجهه با خضر ع، دوره‌ای است که موسی علیه السلام بسیار قوی است، موسی ع، موسای نبی است، موسای مؤمن، موسای هدایت شده، موسایی که پیشرفت زیادی داشته، اینجا موسی علیه السلام از آن فرد مقابل که خضر علیه السلام هست، می‌فرماید که قالَ لَهُ مُوسى‏ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلى‏ أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ‏ رُشْداً موسی ع به جستجوی رشد است، آقای موسی ع، یعنی شما اینطوری بگویید ای موسای بزرگوار مگر شما هدایت نشدی؟ بله شدیم، موسی ع اینجا هدایت شده، هدایت شده بود، مومن به خداست، کافر به طاغوت است و یک مسئله داره، رشد. این مطالب را عرض کردیم که، به خاطر اینکه یک جایگاه شناسی کنیم بحث رشد رو، چقدر مهمه! جایش کجاست!