به خاطر نزول قرآن در لیلة القدر باید گفت: الحمد لله الذی انزل علی عبده الکتاب
حمد، رفتار مناسب و مرتبط با آیه اول سوره قدر است
در مورد لیله القدر باید سوال پرسید که ارتباط لیله القدر به ما چه است؟ چرا لیلة القدر است و چه ارتباطی به ما دارد؟ در سوره قدر میفرماید که إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ ما یک چیزی را، ما آن را در لیله القدر نازل کردیم، حالا هم به تعبیری اینجا قرآن است، کتاب الله، هم یک هُوَیی که در لیله القدر نازل شده که میتواند وجود مبارک حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها باشد یا میتواند حقیقت قرآن باشد که در لیله القدر نازل شده، خب نازل شده به ما چه ارتباطی دارد؟ ما باید چه کار کنیم؟ یک پیامبری بوده است، یک اوقاتی بوده است به نام لیله القدر، یک چیزی، قرآن است، بر او نازل شده است، مثلاً قرآن بر او نازل شده است، ما باید چه کنیم؟ خب یک ماجرایی در آیه اول مطرح است به عنوان یک خبر، ما آن را در لیله القدر نازل کردیم و بلافاصله سوال پرسیده میشود، در یک معنا سوال پرسیده میشود وَ ما أَدْراكَ ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ اگر اینجا را استفهام بگیریم، ( مَا ) را در معنای استفهام بگیریم و بگوییم که چه چیزی به تو این درایت را میدهد که لیله القدر چیست، یا معنای انکار بگیریم، نفی بگیریم و بگوییم تو درایت نداری به اینکه لیله القدر چیست، صحبت از چه میشود؟ صحبت از لیله القدر و همینطور الی آخر، در سوره قدر توصیفی از لیله القدر است که لیله القدر خیر است از هزار ماه. ملائکه و الروح در لیله القدر نازل میشوند به اذن رب، مِن کُلِّ اَمر و تاکید میشود بر اینکه لیله القدر تا مطلع فجر سلام هست. سوال، ارتباطش به سایر انسانها چیه؟ ارتباطش به ما چیه؟ چه ماجرایی مربوط به ما اینجا است؟ در آیه چهارم سوره قدر میفرماید تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ مِنْ كُلِّ أَمْرٍ خب این ملائکه و الروح در لیله القدر نازل میشوند، این را توجه کنید وقتی بحث آیه ۱ مطرح است، زمان فعل ماضی است، وقتی آیه چهارم مطرح است زمان فعل حال است، یعنی همیشه در زمان، این جریان دارد، هر زمانی که زمان لیله القدر است بحث تنزل ملائکه و الروح در زمان لیله القدر معنادار است و جریان دارد و وجود دارد. خب رفتارهایی که ما انسانها باید متناسب این ماجرای مطرح در سوره قدر انجام بدهیم چی است؟ از کجا باید استنباط کنیم؟ عمده اهم این رفتارها را باید از همین سوره استنباط کنیم. اگر آیه اول نزول قرآن است و مربوط به نزول قرآن است که هست، مربوط به نزول قرآن است، خب وقتی صحبت از نازل شدن قرآن است، وقتی گفته میشود إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ ارتباطش به ما چی است؟ یک قرآنی بر رسول الله صلوات الله علیه نازل شده، ما باید چه رفتاری بکنیم؟ یکی از مهمترین رفتارها، در آیه اول سوره کهف است، الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلي عَبْدِهِ الْكِتابَ چه رفتاری؟ رفتار حمد، ما باید به حمد کشیده بشویم.
هر پنج آیه سوره قدر در مورد لیلة القدر است
آیه اول سوره قدر را دیدی، تعریف حمد برای خودت بکن، تو باید به حمد کشیده بشوی. وَ ما أَدْراكَ ما لَيْلَةُ الْقَدْرِ وقتی از این مطلب صحبت میشود که یک چیزی باید باشد که به تو درایت بدهد که لیله القدر چیست. در آیه سوم بحث خیر بودن لیله القدر است بر هزار ماه، یعنی معرفی یک زمانی که ارجحیت دارد، خیر است نسبت به یک عمر، یعنی معرفی یک زمانی متفاوت، معرفی یک جنسی از زمان، متفاوت از این زمانی که ماها در شهور درک میکنیم، متفاوت از زمانی که ما انسانها در شهرها، یعنی ماهها درک میکنیم، در اثنا عشر شهور درک میکنیم. در هزار ماه از این شهوری که میشناسیم، به لحاظ زمان، خاصیت این لیلهی القدر نیست، یعنی یک گذر زمان، یعنی یک جنس زمان دیگر. در آیه چهارم هم جریان پیوسته و مداوم نزول ملائکه و الروح را در این زمان مطرح میکند و در آیه پنجم خبری از زمان مطرح میکند که عنوان آن خبر است سلام و این خبر تاکیداً هم مطرح میشود. در سوره قدر، در تک تک آیات، ۵ آیه دارد در همه آیات واژه لیله القدر است، در سه آیه اول خود واژه لیله القدر، در آیه چهارم و پنجم ضمیری که به لیله القدر برمیگردد، پس ۵ آیه دارد در همه آیات موضوع روی لیله القدر بحث میشود.