تزکیه نفس به وسیله تقوی و حرکت به سمت ابرار و تدسیه نفس به وسیله فجور و ننگ همنشینی با فجّار
نفس در مسیر تقوا به تزکیه می رسد و در مسیر فجور به تدسیه
در سیر سلوک نفس در مسیر توحید یا مسیر شرک، دو پایه وجود داره. پایه اول در مسیر سلوک توحید برای نفس بحث تقوا است، پایه اول در سلوک غیر توحید، سلوک شرک برای نفس بحث فجور است، اشتیاق به تقوا یا اشتیاق به فجور، کدام در نفس من است؟ مطابق آیات سوره شمس، این مطلب پر رنگ است. آیا ما با اشتیاق به تقوا و با توجه کردن به آن زمینه تقوایی که در نفس ما است، به سمت تزکیه نفس پیش میرویم یا اینکه به سمت تدسیه نفس پیش میرویموَ قَدْ خابَ مَنْ دَسَّاها ؟ آیا نفسمون رو از قیود رها میکنیم الی الله یا نفسمون رو مدام مقیدتر میکنیم به غیر الله؟
موضوع محوری در سوره شمس، موضوع نفس است
هرکسی بر نفس خودش بصیر است، ما نگاه بکنیم به خودمون میدونیم اوضاعمون چی هست؟ میفرماید بَلِ الْإِنْسانُ عَلى نَفْسِهِ بَصيرَةٌ انسان بر نفس خودش بصیر است، این دو مسیر و پایه برای نفس مهم هستند، ما کجا هستیم؟! خدای متعال در سوره شمس، اصلاً داستان این هست، چندین قسم مطرح میشه برای اینکه گفته بشه که ای انسان بیا سراغ تزکیه نفس و نرو سراغ تدسیه نفس. وقتی حدیث نفس است، وقتی نفس توجه به سمت فجور است، وقتی نفس تدسیه شده است، انسانها به طغیان کشیده میشوند، حتی اگر ناقَةَ اللَّه بین آنها باشه، حتی اگر از بزرگترین آیات خدا بین آنها باشه، آنها به طغیان کشیده میشوند. با سهولت وقتی یک شقی بین آنها مبعوث میشه، آنها به طغیان کشیده میشوند و به تکذیب آیات روی میآورند. ببینید سوره شمس چندین قسم مطرح میکنه بگه آقا نفس مهم است و اگر نفوس شما راه درستی نداشته باشه، در مسیر درست نباشه، میشوید قوم ثمود. یک شقی بین شما مبعوث میشه، همه دنبال او راه میافتید، میشوید قوم ثمود.
مسیر نفس می بایست با تقوا به سمت ابرار باشد، نه این که با فجور به سمت فجّار حرکت کند
بله باید مراقب بود، نفس در راه به سوی فجار نباشه بلکه باید نفوس در مسیر به سوی ابرار باشند. یعنی شما ببینید مسیر توحید و مسیر غیر توحید رو با عناوین مختلف مطرح کنید که همهاش در آیات قرآن هست، بر اساس فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها یک موقعی نفس، میشه نفسهایی که به سوی اتصال به فجار هستند، با فجار پیوند دارند، با فجار خُلّت دارند، یا نفوسی که بر اساس تقوا حرکت میکنند و به سوی خُلّت با ابرار هستند. بله خدای متعال یک سوره گذاشته با چندین قسم در آن سوره که این مطلب را مطرح کنه، ای آقا حواست به نفس خودت باشه، توجه کن به آن تقوایی که در نفس تو پنهان شده و قدم بردار در مسیر تزکیه نفوس. اگر نفس مسیر تزکیه خودش رو طی نکنه، مثلاً در صحنههای آخرالزمان شما دعا میکنید که خدایا ظهور امام علیه السلام را برسان، امام علیه السلام خروج میکنه، ظهور میکنه، در بین شما هست، اگر کسی نفسش تزکیه نشده باشه یا از آن طرف کسی نفسش تدسیه باشه، یک شقی بین قوم مبعوث میشه به سوی کشتن امام ع، این نفوس با او همراهی میکنند. بله باید حواسمون به این مطلب باشه.