استفاده صحیح از عقل و عقاله صحیح از نظر قرآن، پایبندی به هر آن چیزی است که مورد تایید خداوند باشد

عقل را باید در کیفیت اتصال به یک موضوع مبنایی تعریف کرد

عقل یعنی چی؟ با یک تعریف، همه انسانها عاقل هستند، کسی غیر عاقل نیست. عقل به چه معناست؟ عقل به معنای نوع یا کیفیت اتصال به یک موضوع مبنایی است. عاقل یعنی کی؟ یعنی کسی که خودش رو پابند یک موضوع مبنایی می‌کنه، خودش رو پابند یک اصل می‌کنه، مقید به یک اصولی میشه.

اهمیت مبنای به کارگیری عقل

همه انسانها مقید به یک اصولی هستند، به یک معنا عاقل هستند. عاقل بودن مهم نیست، مقید به چی بودن، یعنی شما بر مبنای چه چیزی عاقل هستی مهمه. اینها همه عاقل هستند. یک تعریف از عقل یعنی پایبندی، یعنی عقاله کردن، یعنی خودت رو پابند یک چیزی کن، خودت رو پابند یک اصول و مبانی و اسلوبی بکن.

عقاله صحیح، عقاله به قرآن عربی است

پابند چه کردی خودت رو؟ هر کسی خودش رو پابند یک چیزی کرده. یک کسی خودش رو پابند شهواتش کرده، نفسانیاتش، عاقل هست، پایبندی‌اش به نفسش غلط هست، عاقل به اصول خدایی نیست، به جای درستی عقاله نکرده. ما باید به چه چیزی عقاله کنیم؟ به آن چیزی که خدای متعال مطرح کرده، به آنها عقاله کنیم، به کلام الله، در آیات قرآن هست می‌فرماید بیایید به قرآن عقاله کنید، به قرآن عربی عقاله کنید، به آیات خدای متعال عقاله کنید، پابند باشید. اونجایی که می‌فرماید آنها تعقل نمی‌کنند، لا يَعْقِلُون‏ نه به این معنا که اصلاً عقاله نمی‌کنند، نه، عقاله‌شون غلط است، به این موضوعی که ما می‌گوییم عقاله نمی‌کنند.

عقل از نظر قرآن و روایت

لذا خدای متعال وقتی از عقل صحبت می‌کنه، در واقع اون اصل مبنای صحیح‌دار را صحبت می‌کنه. از نظر قرآن عقل، اون نوع عقاله‌ای است که مبنایش صحیح هست، مبنایش درست هست، ولی در نگاه خارج از قرآن و نگاه فلسفه و غیرهم، عقل ممکنه عقاله کردن به هر چیزی باشه و اونها هم عاقل هستند. در روایات هست، العقل ما عُبِدَ به الرحمن، یعنی آن نوع عقاله کردنی که محصولش میشه عبادت الرحمن، آن نوع عقاله کردنی، آن نوع پایبندی که محصولش میشه عبادت خدای متعال و مشخصات و موضوعات مختلفی که برای این عقاله کردن در قرآن و روایات مطرح است.

تایید قرآن مبنای عقاله صحیح

اولین چیزی که در راه عقل باید برای ما مهم باشه و بهش توجه داشته باشیم این است که من می‌خواهم به چه چیزی، به کدام مبنا، به کدام اصول، به کدام اسلوب، عقاله کنم، پایبند بشم؟ نقطه آغاز حرکتم رو، پایبندی حرکتم رو می‌خواهم چی قرار بدهم؟ این مسئله مهمه در عقل. وارد یک نوع بحث می‌شوند، برخی از عقلا یک موضوعاتی را می‌گویند این مبناست، مطرح می‌کنند که این مبنا است و باید در مورد این بحث بشه. در واقع دارند به اون پایبند می‌شوند. چرا؟ آیا این عقل هست؟ بله این عقل هست، ولی آیا نوع این عقاله کردن، مورد تایید خدای متعال هست؟ چه کسی گفته شما باید به این پایبند بشوید، به این موضوع پایبند بشوید، از این نقطه شروع کنید؟ این ها مطالب قابل توجهی هست.