هبوط، برای رهایی از تکبّر و رسیدن به خشوع تامّ

در مسیر الی الله تکبّر مانع قرب است

در مسیر الی الله هر چقدر تکبر هست، قرب نیست. باید تکبر از انسان خارج بشه. مسیر، مسیر خروج تکبر است، تکبر درجات داره. یک موقعی یک انسانی در کف عالم، بر زمین حرکت می‌کنه هیچی هم نداره ولی مغرور هست، ولی تکبر داره، یک مال و منال مختصر داره یا نداره، هر دوی اون هست، ولی مغرور هست، یک سلامتی جزئی داره، مغروره هست، در زمین كَالْفَخَّار حرکت می‌کنه، در زمین مغرور حرکت می‌کنه، زندگی میکنه، لذا خدای متعال می‌فرماید يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ ما غَرَّكَ‏ بِرَبِّكَ الْكَريم چه چیزی تو رو مغرور کرده، چه چیزی در تو تکبر ایجاد کرده؟! خب این تکبر در کف عالم وجود داره و انسانها درگیرش هستند الی بالا. هر چقدر ارتفاع می‌گیری، هر چقدر قرب پیدا می‌کنی الی الله، هم، معنای تکبر نداشتن، موضوع تکبر نداشتن، مهم هست و وجود داره.

مسیر الی الله از عدم تکبّر شروع می شود و تا خشوع تامّ ادامه دارد

در مسیر الی الله، در توحید الی الله، از موضوعات اصلی، خشوع هست، تکبر نداشتن هست تا رسیدن به خشوع تام، خشوع کامل، خشوع کاملی که از هرچه غیر الله هست، جدای هستی، اتصال شما فقط به خداست. در محضر قرآن هستی، مسیر سلوک قرآن، مسیر سلوک تعلم قرآن، مسیر خشوع هست، خشوعی که درش انقطاع کامل هست، باید به این مسیر بروی، خاشِعاً مُتَصَدِّعا ، خودت رو مدام باید از غیر تعلم خدایی، تعلم غیر خدایی، جدا کنی و خاشعانه این کار رو هم بکنی. ظرفی در خودت ایجاد کنی برای توجه خدا، برای توجه از جانب خدای متعال. این مسیر خشوع الی الله پررنگ هست، همه جا هست، از نقطه آغاز هست تا نقطه انتها. این ایرادِ بسیاری از ما بشر هست و غیر بشر، ایراد ماست.

ظرافت بحث تکبّر و تقابل شیطان با بشر به واسطه این موضوع

از اصلی‌ترین نقاط موجبات تقابل شیطان با بشر در محضر خدای متعال، بحث تکبر هست أَبى‏ وَ اسْتَكْبَر ، بحث تکبر هست و ظریف هست، بسیار این تکبر ظریف هست. شما یه موقعی تکبر داری از سر صفات منفی، یه موقعی تکبر داری از سر استدلال‌های مثبت، استدلال‌های بظاهر خوب، خَلَقْتَني‏ مِنْ نارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِنْ طينٍ‏ این که معلومه که من بهتر از او هستم.

هبوط امری است برای رهایی بشر از تکبّر

ما انسانها متاسفانه هزاران استدلال داریم که متکبر باشیم، هزاران استدلال در وجودمان داریم که نتیجه‌اش تکبر هست، توجیهاتی متعدد داریم که متکبر بمانیم. لذا خدای متعال می‌فرماید آقاجان هبوط کن، یک ذره بیا پایین، خشوع داشته باشه. هرچقدر محضریت خدا بیشتر بشه باید خشوع ما بیشتر بشه. آیا اینطور هستیم؟! هرچقدر قرآنی‌تر بشویم، باید خاشع‌تر بشویم. لذا می‌فرماید لَوْ أَنزَلْنَا هَذَا الْقُرْءَانَ عَلىَ‏ جَبَلٍ لَّرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْيَةِ اللَّهِ . یک جلسه قرآن رفتیم، اومدیم بیرون باید چه تغییری کرده باشیم؟ باید درجه‌ای بر درجات خشوع ما افزوده بشه. آیا اینطور هستی؟ یا درجه‌ای بر درجات کِبر ما افزوده میشه؟! مسیر باید این باشه، مسیر باید افزایش خشوع باشه. اگر این رو لحاظ نکنی ممکنه شما به محضر برسی، سالها عبادت خدا داشته باشی، همانگونه که ابلیس داشت. ظاهراً در موقعیت قرب قرار بگیری ولی اون فضایی است که در وجود شما تکبر ایجاد کرده. پس تکبر باعث چه چیزی میشه؟ باعث میشه که شما حتی دیگه در یک موقعیت‌هایی، امر واضح و صریح خدای متعال را اجابت نکنید، بگید من گوش نمی‌کنم. آقا من میگم این کار رو بکن، میگی من گوش نمی‌کنم. چرا؟ چون یک موانعی بر سر راه هست، موانع شخصیتی. آقا شخصیتت رو بشکن، موانع شخصیتی‌ات رو بردار، تا موقعی که این موانع شخصیتی در وجود شما هست، شما گیری. من به تو امر می‌کنم سجده کن، نمی‌کنی. به تو امر می‌کنم یا تو را نهی می‌کنم از اون درخت نخور، می‌روی می‌خوری، خب موانع شخصیتی رو بردار. فرق نمی‌کنه در بهشت باشی یا در زمین باشی یا آسمان باشی، کجا باشی، موانع شخصیتی‌ات را بردار.

هبوط کن تا موانع شخصیتی ات از سَرَ راه توحید برداشته شود

موانع شخصیتی چیست؟ تکبر، آنچه که موجب تکبر است، آنچه که مانع خشوع هست، آنچه که مانع پذیرش با سهولت کلام خداست، این رو بردار، اینها رو حذف کن، از وجودت خارج کن. چرا اینقدر تو سخت هستی؟! چرا اینقدر قساوت داری؟! قساوت هم حدی داره، سخت بودن هم حدی داره، بیا پایین، بکش خودت رو، خردکن. به چی اتصال داری که اینقدر سخت هستی؟! خدای متعال آیه‌اش رو برای تو مطرح می‌کنه، کلامش رو برای تو مطرح می‌کنه، انگار نه انگار، همین آیه رو وقتی برای سنگ مطرح می‌کنه، سنگ ازش آب میاید بیرون، سنگ منفجر میشه، سنگ خودش رو می‌شکنه، سنگ هبوط می‌کنه، تو چرا تکون نمی‌خوری؟! این مطلبی است که باید همیشه بهش توجه کنی، مطلبی است که باید سرفصل یا به تعبیری سر آغاز حرکت قرار بدهی، لذا در سر آغاز حرکت، برای کل بشر، خدای متعال می‌فرماید که اهْبِطُوا مِنْها جَميعاً شاید اولین فرمایش و امر خدای متعال برای بشر این هست، برای کل بشر. سه بار با سه مخاطب مختلف، در ماجرای ابتدای خلقت، بحث هبوط مطرح است.