سوره مائده و تطبیق بحث اتمام نعمت در ماجرای حضرت موسی (ع) و پیامبر (ص)

تذکر حضرت موسی (ع) به قوم در مورد ذکر نعمات خداوند، قبل از ورود به ارض مقدّس

موسی علیه السلام بعد از مسیری که با قوم خودش حرکت می‌کند، بعد از مدت‌ها، بعد از نجات قوم از دست فرعون و فرعونیان و بعد از حادثه و ماجرای کوه طور، موسی علیه السلام قوم رو به سرزمینی می‌رساند و به قوم یادآوری می‌کند، چرا این یادآوری لازم است؟ در آیه بیستم سوره مائده چرا لازم است؟ چی شده که موسی علیه السلام این مقدمه را مطرح می‌کند برای قوم؟ وَ إِذْ قالَ مُوسى‏ لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ‏ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فيكُمْ أَنْبِياءَ وَ جَعَلَكُمْ مُلُوكاً وَ آتاكُمْ ما لَمْ يُؤْتِ أَحَداً مِنَ الْعالَمينَ ، این یادآوری برای قوم مطرح می‌شود، این تذکر به قوم مطرح می‌شود. یک سوال مطرح می‌شود، الان در چه موقعیتی هستند که این تذکر برای آنها مطرح می‌شود؟ و بعد مطلب بعدی مفاد این تذکر است که در آیه بیستم مطرح است، ذکر نعمت‌هایی که بر قوم بوده در قالب جعل انبیاء ع در بین آنها. در بین قوم بنی اسرائیل انبیاء قرار داده شده و این قوم به عنوان مُلوک جعل شده‌اند و خدای متعال به آنها چیزی ایتا کرده که به احدی در عالمین حداقل تا آن زمان ایتا نکرده. این تذکر از جانب موسی علیه السلام مطرح است

امر حضرت موسی (ع) به قوم، مبنی بر ورود به ارض مقدسة، در راستای رسالت ایشان انجام شده است

سپس موسی علیه السلام می‌فرماید که يا قَوْمِ‏ ادْخُلُوا الْأَرْضَ الْمُقَدَّسَةَ الَّتي‏ كَتَبَ اللَّهُ لَكُمْ لذا موسی علیه السلام قوم رو در این موقعیت دعوت به ارض مقدس می‌کند، آیا موسی علیه السلام سرخود این کار را می‌کند؟ نه، موسی چه کسی است؟ یک نبی، رسول، رسول به رسالات، رسول به کلام الله، این قوم رو با وحی خدای متعال، با رسالت خدای متعال، با کلام خدای متعال، حرکت داده تا به این نقطه رسانده، آیا این امر موسی ع به قوم، یک امر سر خود است؟ نه، از جانب خدای متعال است، یعنی یک امر خدایی است، در چه راستایی؟ در راستای رسالات موسی علیه السلام. این موسایی که اینجا این امر را می‌کند، موسای رسول است، نه موسایی که فامیل این قوم، موسایی که رسول این قوم است و از جنبه رسول بودن، این امر را به قوم دارد.

قوم حضرت موسی (ع) با سرپیچی از ورود به ارض مقدّسة جزء خاسرین می شوند

در این امر می‌فرماید که اگر این امر رو انجام ندهید و پشت کنید به این امری که به شما دارم وَ لا تَرْتَدُّوا عَلى‏ أَدْبارِكُمْ ، نسبت به این امری که به شما دارم تمرد نکنید، رو برنگردانید، مرتد نشوید که اگر این کار را بکنید شما از خاسرین خواهید شد. یعنی یک جور می‌شود که انگار هیچی ندارید، انگار آن همه نعمت که به شما داده شد و آن همه موضوعات مثبت که برای شما انجام شد انگار که نبوده، شما جزء خاسرین خواهید شد، خسران خواهید کرد، همه چیز از کف‌تان می‌رود.

تطبیق ابلاغی که پیامبر(ص) در آیه 67 سوره مائده برعهده داشتند با دستور حضرت موسی (ع) مبنی بر ورود قوم به ارض مقدّسة

در همین سوره خطاب به رسول الله صلوات الله علیه در آیه شصت و هفتم مطرح است که يَأَيهُّا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَ إِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ در دوران اتمام رسالت، بحثی مطرح است، ای رسول بر تو موضوعی نازل شده حتماً باید این را ابلاغ کنی و اگر این ابلاغ رو انجام ندهی، انگار رسالتت را انجام نداده‌ای، تو این ابلاغ را انجام بده ما تو را از ناس حفظ می‌کنیم وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ . عرض شد که موسی علیه السلام سر خود که این امر به ورود به ارض مقدسه رو نداشته، یک کلامی، یک وحی، از جانب خدای متعال بوده. آن کلامی از جانب خدای متعال را شما بگذارید ذیل آیه شصت و هفتم سوره مائده، یعنی این گونه داریم بحث می‌کنیم که وقتی موسی این را به قوم گفته یعنی قبلش خدای متعال به موسی علیه السلام فرموده که ای موسی اینکه الان بر تو نازل شد رو حتماً به قومت ابلاغ کن که این موضوع، بسیار موضوع مهمی است. این موضوع مهم است، اگر این موضوع انجام نشود، انگار تو رسالتت را انجام نداده‌ای. خب نتیجه این بحث چه می‌شود؟ اگر تو این موضوع رو ابلاغ کردی، قوم این موضوع را گوش نکردند، قوم با این موضوع همراهی نکردند، انگار رسالتی بر آنها انجام نشده، انگار آنها از رسالت بهره‌ای نبردند. همین بحث رو در موضوع موسی علیه السلام داریم، موسی علیه السلام بر اساس این منطق، منطق آیه شصت و هفتم در سوره مائده به قوم می‌فرماید که ای قوم وارد ارض مقدسه‌ای بشوید که بر شما مکتوب شده و رو برنگردانید و از این موضوع مرتد نشوید که اگر این ارتداد رو داشته باشید شما خسران کردید یعنی انگار که در همه این سال‌ها هیچ رسالتی بر شما انجام نشده، انگار که شما از هیچ نعمتی بهره‌مند نشدید، انگار که شما ملوک نشدید، انگار که بر شما هیچ ایتای خاصی انجام نشده. در آیه شصت و هفتم می‌فرمایدوَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ موسی علیه السلام اینجا مطرح می‌کند، قوم گوش نمی‌کنند و خدای متعال موسی رو به همراه هارون از قوم حفظ می‌کند قالَ رَبِّ إِنِّي لا أَمْلِكُ‏ إِلاَّ نَفْسي‏ وَ أَخي فَافْرُقْ بَيْنَنا وَ بَيْنَ الْقَوْمِ الْفاسِقين‏ ‏. بله این آیه بیست و پنجم رو هم شما بگذارید ذیل آن جمله‌یوَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ .