مرد راه، سیرِ الی الله را از انتهای سوره توحید آغاز کند
عالیترین عناوین برای خداوند:الله، احدیت، صمدیت، غیر مولود، غیر والد، غیر کُفو
عالیترین عنوان برای خدای متعال، عنوان الله است. این عالی ترین عنوان برای خدای متعال است. بعد از این معرفت، بعد از این عالی ترین عنوان، عالی ترین معرفت، معرفت احدیت الله است. سطح فهم ما و فهم هر کسی از مقام احدیت الله، سطح معرفتی با فاصله است، از دور. سطح بعدی از معرفت الله، از عنوان برای الله، الله الصمد است. سطح بعدی معرفت، عنوان غیر مولود هست، لَمْ يُولَد . سطح بعدی عنوان غیر والد هست، لَمْ يَلِد و سطح بعدی وَ لَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ ، است. عالیترین عنوان برای خدای متعال خود عنوان الله است، که ما عنوان الله را نمی شناسیم، نمی فهمیم، نمی تونیم بهش ورود کنیم. عنوان الله رو از اون مرحله پایین یعنی از آیه ۴ سوره توحید شروع میکنیم به شناختن، به شناختنی از فضای مربوط به الله. فضای عالَم نسبت به الله، همه اشیاء نسبت به الله، جایگاه تمامی اشیاء عالم نسبت به الله در آیه ۴ شناخته میشه. این رو می شناسیم که کمی الله رو بشناسیم. در گام بعد رابطه الله با همه این اشیاء چگونه است؟ رابطه همه این اشیا با الله چگونه است؟ جایگاهشون چی هست نسبت به الله؟ چگونه به وجود آمدند؟ از کجا سر در آوردند؟ اصلاً چرا بقیه این اشیاء هستند؟ این رو در گام بعدی در گام لَمْ يَلِد ورود می کنیم و از اینجا کمی بیشتر به الله معرفت پیدا میکنیم و همین طور در سه گام بعد گام لَمْ يَلِد ، گام لَمْ يُولَد ، گام الله الصمد و گام احدیت از دور.
عبور از آیه چهارم سوره توحید آغاز راه معرفت به الله
همه عالم همه اشیاء، همه اشیاء همه عوالمی که می شناسیم و همه عوالمی که نمی شناسیم، هرآنچه که شنیدیم و نشنیدیم، هر آنچه که همه بشر از اول تا آخر می دانست و نمی دانست و نخواهد دانست، همه این اشیاء تکلیفشون نسبت به خدای متعال در آیه ۴ معلوم میشه. یعنی ای انسان در سیر الی الله، در سیر الی احدیت الله، شما در همین مرحله اول، آیه چهارم سوره توحید باید تکلیف همه اشیاء را معلوم کنی، همه اشیا، در این وسعت. سیر الی الله بعد از این تکلیف معلوم کردن تازه ادامه داره، تازه شما وارد معارف عمیق تر میشید، تازه از اینجا معرفت الله، معرفت خود الله به صورت عمیق تر آغاز میشه.
لَمْ يَلِد مرز عبور از همه پدیده ها به سمت خودِ خدا
در اولین گامش لَمْ يَلِد ، هنوز مرز هست، مرز رابطه بین همه آنچه که هست، همه اشیاء در همه عوالم شناخته شده و نشناخته شده، آن عوالمی که وجود دارند و وجود ندارند و خواهند داشت، لَمْ يَلِد ، مرز رابطه ی عبور از همه اینها به سمت خداست. در معرفت لَمْ يُولَد ، دیگر شیئی وجود نداره. چیزی نیست. اصلا از شیئی حرف نمیزنی. نمی گوییم خدای متعال اشیاء را همه این اشیاء را چگونه آفرید، رابطهاش با اشیاء چی هست؟ این بحث در لَمْ يَلِد ، است. دیگه از این بحث عبور میکنی. این بحث تمام میشه.
لم یولد ورود به معرفت الله بدون دخالت دیگر اشیاء
& لم یلد؛ معرفت الله
حالا وارد فضای لم یولد می شوی، دیگه داری از خود خدا حرف میزنی. دیگه وارد معرفت در خدا شدی خارج از رابطه با همه اشیاء، نه در فهم مقام رابطه با اشیاء. شما در آیه چهارم معرفت پیدا می کنی به خدای متعال چگونه؟ میگی هیچ شیئی کفو خدا نیست. همه اشیاء عالم، عالی ترین اشیا، عالم رو به کار میگیری در معرفت الله. چگونه بهکارگیری؟ اینکه میگویی همه این اشیاء کفو او نیستند. در لَمْ يَلِد، می گویی همه این اشیاء ولد او نیستند. این یه بخش هست یه بخش دیگر هم لَمْ يَلِد ، داره از اونجا دیگه شما وارد معرفت خود الله میشید و در بحث لَمْ يُولَد ، وارد معرفت الله میشید بدون بحث در مورد اشیاء دیگر، بدون دخالت اشیاء دیگر. این بخشی از موضوع لَمْ يُولَد ، هست.
معرفت به اَحَدیت آن هم از دور، انتهای معارفِ عالی ترین اشیاء نسبت به خداوند است
بعد وارد مرحله صمدیت الله میشید، الله الصمد ، بعد معرفت از دور میابید به احدیت الله. عالی ترین معرفتی است که کسی میتواند داشته باشه. شیئی در عالم میتونه داشته باشه. عالی ترین اشیاء عالیترین معرفتی که میتوانند داشته باشند معرفت دور به احدیت الله است و هیچ شیئی به الله نمی رسد به معنای عبور از معرفت احدیت الله. هیچ شیئی به ذات نمی رسد. اونجایی که صحبت میشه ذات الله، شما بگذارید اون عالیترین عنوان برای خدای متعال، یعنی الله.